Արխիւ
Հայաստանի մէջ այս շրջանին օրակարգի վրայ եկած է տօնական արձակուրդներու կրճատումը, ինչ որ հասարակական հարթութեան վրայ ալ քննարկման նիւթ կը դառնայ։ Իշխանութիւններու այս նախաձեռնութիւնը վերջնական տեսք պիտի ստանայ Ազգային ժողովին կողմէ ընդունուելիք օրէնքով։
ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
2021-ը Ֆրետիոֆ Նանսէնի (10 հոկտեմբեր 1861-13 մայիս 1930) ծննդեան 160-ամեակն է:
Միջին Արեւելք ապրող բազմահազար հայերէն շատեր թերեւս յիշեն կամ իրենց մեծերէն լսած են այս օտարազգի մեծ ու բարեսիրտ մարդուն անունը, որ մեր ժողովուրդը, առ ի երախտագիտութիւն, դասած է մեծ հայասէրներու շարքին:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Արցախի լրատուական դաշտի յայտնի անուններէն մին է լրագրող Քիմ Գաբրիէլեան, որ կը բնակի Ստեփանակերտի մէջ։ Յետպատերազմեան իրավիճակի մէջ շօշափեցինք իր տեսակէտները, զորս կը ներկայացնենք ստորեւ։
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
2018 թուականի դեկտեմբերին թողարկուեցաւ «Պայքար. Սուքալսքիի կեանքը եւ կորուսեալ արուեստը» խորագրեալ վաւերագրական ժապաւէնը, որ արտադրուած է Լէոնարտօ տի Քափրիոյի եւ բեմադրուած՝ Իրէք Տոպրովոլսքիի կողմէ։ Վաւերագրականը՝ քիչ յայտնի արուեստագէտին նոր ու շատ աւելի մեծ համբաւ բերելու փորձ մըն էր։ Վաւերագրական ժապաւէնին մէջ տեղ գտած հարցազրոյցներն ու տեսանիւթերը կը պատմեն մարդու մը կեանքին մասին, որ կորսնցուցած է իր արուեստի մեծ մասը Բ. Աշխարհամարտին։
Անգարա բոլոր հարթութիւններու վրայ կը բարձրաձայնէ «3+3» հարթակի ստեղծման առաջարկը:
Թուրքիա-ԱՄՆ բարձր մակարդակի բանակցութիւններուն ընթացքին քննարկուեցաւ Հարաւային Կովկասի վիճակը:
Ֆէրիգիւղի Մէրամէթճեան վարժարանին մէջ Ս. Թարգմանչաց տօնին եւ Հայ մշակոյթի ամսուան առթիւ տեղի ունեցան զանազան ձեռնարկներ։ Բարենպաստ եղանակին ալ ընձեռած հնարաւորութիւնով՝ նախակրթարանի սաները պարտէզին մէջ տառախաղերով ու բառախաղերով նշեցին տօնը։ Անոնք հանդէս եկան խմբերգներով ու պարերով։
Ուրախութեամբ իմացայ, թէ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթը արդէն թեւակոխած է իր հիմնադրութեան 114 տարին։ Այս երկար տարիներու ընթացքին՝ ԺԱՄԱՆԱԿ հանդիսացաւ հայ ժողովուրդի ձայնը՝ եթէ մէկ կողմէ պոլսահայութեան-թրքահայութեան՝ բայց նոյնքան նաեւ հայրենի եւ սփիւռքահայ իրականութիւններէն ներս։ ԺԱՄԱՆԱԿ այս երկար տարիներու ընթացքին կերտեց Աւանդ՝ ուր կրցաւ հայուն ազգային-մշակութային եւ լեզուական ժառանգի մէկ լաւ խօսնակը եւ պահապանը ըլլալ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Տարիներ առաջ հրապարակախօս, արձակագիր եւ բանաստեղծ Դերենիկ Դեմիրճեան զարմանալով հայու ինչութեան մասին կը բարձրաձայնէ. «Արդեօք բան մը կը հասկնա՞ք հայէն... որքա՜ն տարօրինակ, հանելուկային արարած է. որքա՜ն խաբուսիկ»: Այս հանելուկային իրավիճակը մինչեւ օրս վերացած չէ, որովհետեւ աւելի քան կէս դար ետք հայը կը շարունակէ պահել իր տարօրինակութիւններն ու խաբուսիկութիւնը:
Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու նախագահ Ճօ Պայտըն, որ Իտալիա մեկնած է մասնակցելու համար Մեծն քսանեակի անդամ պետութիւններու ղեկավարներու գագաթաժողովին, Վատիկանի մէջ ընդունուեցաւ Հռոմէական Կաթոլիկ Եկեղեցւոյ Քահանայապետ Ֆրանսիսքոս Ա. Սրբազան Պապին կողմէ։ Նախագահ Պայտընի հետ էր նաեւ Առաջին տիկին Ճիլ Պայտըն։
Հանրապետութեան նախագահ Ռեճեփ Թայյիպ Էրտողան այս շաբաթավերջին կ՚այցելէ Իտալիա՝ մասնակցելու համար Մեծն քսանեակի (G20) անդամ երկիրներու գագաթաժողովին։ Ապա ան կ՚ուղեւորուի դէպի Կլասքով, ուր նախատեսուած է ՆԱԹՕ-ի գագաթաժողովը։
«Աւրորա» մարդասիրական նախաձեռնութիւնը որոշած է 50 հազար ամերիկեան տոլար նուիրել Մխիթարեան միաբանութեան Վենետիկի Ս. Ղազար կղզիի գրադարանին։
Երէկ, բովանդակ Թուրքիոյ մէջ մեծ խանդավառութեամբ նշուեցաւ Հանրապետութեան հիմնադրութեան 98-րդ տարեդարձը։ Երկրի բոլոր քաղաքներուն մէջ օրուան տեւողութեան տեղի ունեցան տօնակատարութիւններ, որոնք ոգեւորութիւն ստեղծելու առընթեր եկան հերթական անգամ վերահաստատել միութեան ու միասնականութեան տրամադրութիւնները։
Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ նորընտիր Տ. Ռաֆայէլ-Պետրոս ԻԱ. Կաթողիկոս-պատրիարքը այս օրերուն կ՚այցելէ Հայաստան։ Անցեալ շաբաթավերջի գահակալութեան պաշտօնական արարողութենէն վերջ ան Պէյրութի մէջ ընդունուած էր Լիբանանի նախագահ Միշէլ Աունի կողմէ։
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի հիմնադրութեան 114-րդ տարեդարձը եւ թերթիս դիմագրաւած լինելութեան մարտահրաւէրները ստեղծած են լայն արձագանգ։ Թէ՛ մեր համայնքային շրջանակներէն եւ թէ արտասահմանէն օրերէ ի վեր մեզի կը հասնին շնորհաւորութեան ու զօրակցութեան պատգամներ։
ՅԱԿՈԲ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ
Ներկայիս ականատես ենք աշխարհի մեծագոյն խորիմաստ ընկերվարական-ժողովրդավարական ապրելակերպի փոփոխութիւններուն, որոնք կը ծառանան մեր աչքերուն առաջ:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Ամերիկահայ մտաւորական, տքթ. Յակոբ Այնթապլեանի կարծիքը շօշափեցինք հայ իրականութեան հրատապ օրակարգի զանազան հարցերուն շուրջ՝ լեզուի պահպանութենէն սկսեալ, մինչեւ Հայաստանի դիմագրաւած առկայ մարտահրաւէրները։
Պատրաստեց՝ ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Վստահաբար մեզմէ շատեր նկատած են եւ ցաւ կ՚ապրին մեր Մայրենի մեծասքանչ ու հիասքանչ լեզուի այսօրուան վիճակին համար, թէ՛ արեւմտահայերէնի եւ թէ՛ արեւելահայերէնի պարագային:
Թոփգաբուի Լեւոն-Վարդուհեան վարժարանին մէջ Ս. Թարգմանչաց տօնի եւ Հայ մշակոյթի ամսուան առթիւ տեղի ունեցաւ հանդէս մը։ Նկատի ունենալով համաճարակով պայմանաւորուած ստիպողութիւնները՝ նախակրթարանի եւ միջնակարգի բաժինները առանձին ձեւով նշեցին Թարգմանչաց տօնը։
Կեդրոնական վարժարանին մէջ նախընթաց օր տեղի ունեցաւ ձեռնարկ մը՝ այս տարի Նոպելեան բժշկանան մրցանակին արժանացած երկու գիտնականներուն՝ փրոֆ. Արտեմ Փաթափութեանի եւ փրոֆ. Տէյվիտ Ճուլիուսի մասին։ Այս ձեռնարկով անոնք ձեւով մը մեծարուեցան թէեւ առանց իրենց մասնակցութեան։
Թրքահայ ուսուցչաց հիմնարկը միշտ հետամուտ՝ մեր կրթական մշակներու մասնագիտական յառաջընթացին:
Նաթալի Պաղտատ-Քոճապայի վերահսկողութեան ներքեւ կը կազմակերպուին աշխատանոցներ: Անի Կարմիրեան պոլսահայ ուսուցիչներուն ծանօթացուց «Կիւլպէնկեան»ի կողմէ հաստատուած «Զնտուկ» մանկապատանեկան կայքէջը: