Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր ազգի մէջ մի՛շտ ալ անպակաս եղած են ծայրայեղականները, որոնք միջին մը չունենալով մէկ ծայրայեղութենէ միւսը անցած են:
Նման ծայրայեղական մը վերջերս հետեւեալ բողոքը կը բարձրացնէր. «Հայ Առաքելական Եկեղեցին իր ճշմարիտ առաքելութենէն շեղած եւ մուտք գործած է քաղաքական աշխարհ. եկեղեցւոյ գործը զԱստուած պաշտել է եւ Աստուծոյ փառքին ծառայել. ի՞նչ գործ ունի եկեղեցին քաղաքական կամ ազգային խնդիրներու մէջ մտնելու» եւ այս բոլորը որպէս պատճառ կը ներկայացնէր օտար աղանդաւորական շարժման մը հետեւելու:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդուս հոգեւոր աշխարհագրութիւնը նմանութեան բազմաթիւ գիծեր ունի արտաքին աշխարհի հետ՝ արտաքին աշխարհի աշխարհագրութեան հետ։ Ինչպէս բնութիւնը իր արեւը ունի, մարդը եւս ունի իր հոգւոյն մշտափայլ Արեւը, որ է Աստուծոյ Սիրոյն յայտնութիւնը յանձին Յիսուս Քրիստոսի։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաճախ կ՚ահազանգենք, որ սփիւռքի մեր գաղութները ժամանակի ընթացքին կը դատապարտուին կորուստի եւ այս ահազանգը յաճախ որպէս «սովորական» յանկերգ կ՚ընկալենք եւ չենք թափանցեր թէ ինչ վախճանի կրնայ հասցնել մեզ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Եկեղեցական իրաւաբանութիւն»ը՝ որ «Եկեղեցական Իրաւունք»ն է, յաճախ կը կոչուի «կանոնական իրաւունք», «եկեղեցական իրաւագիտութիւն»։ Հին ժամանակներէ սկսած՝ եկեղեցական կարգադրութիւնները կ՚անուանէին «կանոններ»։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

«Երբ չեն պաշ­տում հայ սե­րունդ­ներն հայ լե­զուն՝
Ինձ թւում է խա­րոյ­կի մէջ օ­տա­րի 
Հա­զա­րա­մեայ հա­յոց գրքերն են կի­զում 
Թա­ղե­լով ազգն իմ բա­րի»
Յ. Շի­րազ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդ շատ բան կրնայ սորվիլ, շատ բաներ գիտնալ, շատ բաներու մասին տեղեկութիւն ունենալ, ծանօթ ըլլալ, թէեւ անկարելի, բայց կրնայ «ամենագէտ» ըլլալ, բայց արդեօք ինքզինք ո՞րքան կրնայ ճանչնալ, ինքն իրեն հետ, իր իսկ «ես»ին հետ ծանօթանալ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Բոլորս ալ կ՚ապրինք այնպիսի ժամանակաշրջանի մը մէջ, որ չենք գիտեր դժբախտութի՞ւն թէ բախտաւորութիւն կարելի է նկատել։ Կամայ թէ ակամայ ականատես կ՚ըլլանք մարդկութեան ու արհեստագիտութեան զարգացման՝ միաժամանակ ականատես ըլլալով զարգացող այդ մարդկութեան յետընթացին։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդ կը փափաքի ըլլալ բնութեան հետ, բնութեան մէջ, պարզ եւ հարազատ, քանի որ ան ալ բնութեան մէկ մասն է եւ բնութենէն Աստուծմէ ստեղծուած։ Մարդ բնութեան կողմն է միշտ, բայց իր ընտրած եւ կեցած կողմը արգելք մը ունի, որ կը հեռացնէ զայն բնութենէն՝ ուրկէ եկած է ան։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Երբեւէ մտածա՞ծ էք դառնալ հանրածանօթ մարդ մը. երբեւէ ուզա՞ծ էք ճանչցուիլ բոլորին կողմէ։ Ականջին քաղցր հնչող այս երեւոյթները իրականութեան մէջ կարծուածին չափ «լաւ» բան մը չէ եւ սկզբնական վիճակին որքան ալ հաճոյք պատճառէ եւ մեր ԵՍ-ը շոյէ, ժամանակ մը ետք կը վերածուի չարչարանքի։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդիկ յաճախ, արժէք մը գնահատելու ժամանակ, որպէս չափանիշ կ՚ունենան «քանակ»ը, եւ ո՛չ թէ՝ «որակ»ը։ Այս իմաստով եթէ բան մը շա՛տ է, արժէք կը ստանայ, առանց նայելու անոր որակին, անոր իսկական արժէքին։ Մարդ կը փափաքի, զոր օրինակ, «շատ» պտուղ ունենալ, փոխանակ քիչ բայց «լա՛ւ» պտուղ ունենալու։