ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մեր նախածնողներուն «անհնազանդութեան նախընտրանք»ը պատճառ եղաւ «չար»ին գոյացման։ Արդարեւ, այս անհնազանդութեան նախընտրութեան ետին՝ կա՛յ Աստուծոյ հակադրող (ԾՆՆԴ. Գ 1-5), աստուածային պատուէրներու հակադրուող «Փորձիչին ձայնը», որ նախանձէ տարուած՝ զանոնք մահուան գիրկը գլորեց (ԻՄՏ. Բ 24)։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Աչքերուս դիմաց բեմականացող անտարբերութեան ներկայացումը կը խանձէ հոգիս ու այսպէս մեռելային անփութութեամբ օր մըն ալ կ՚անցնի, իր հետ տանելով մաս մը ամէ՛ն ինչէն՝ որ կար ժամանակ սրբազան էր մեզմէ իւրաքանչիւրին համար:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Կիներու մէջ օրհնուած» է ան, նազարէթցի «չհարսնացած Մարիամը»։
Եկեղեցին, Աստուածամօր Վերափոխումի յիշատակի տօնը լուսատենչ կը կատարէ անոր՝ որ «լուսածին օթարանը», «արդարութեան Արեգակի նոր խորանը», «Լոյսի մայրն» է հանդիսացած։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մարդկային ընկերութիւնը, անցեալին հակառակ, էութիւնը թերագնահատելով աւելի կարեւորութիւն կու տայ երեւոյթին, որովհետեւ այսօր մեր շուրջ գրելէ ամէ՛ն մարդ երեւութապաշտ է՝ քան իրապաշտ: Փոխանակ ձգտելու ըլլալ այն՝ ինչպէս որ կ՚ուզեն երեւիլ, կը նախընտրեն երեւիլ՝ առանց ըլլալու:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ճշմարտութիւն»ը՝ իբրեւ մարդու խօսքին եւ գործի միջեւ ճշդութիւն, կը կոչուի «ճշմարտախօսութիւն», անկեղծութիւն կամ ուղղամտութիւն։
Ճշմարտութիւնը կամ ճշմարտախօսութիւնը այն առաքինութիւնն է, որ կը կայանայ իր արարքներուն մէջ ինքզինք ուղիղ պահելու եւ ճիշդը ըսելու մէջ, զգուշանալով երկդիմութենէն, ձեւացումէն եւ կեղծաւորութենէն։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Յաճախ կան այնպիսի երեւոյթներ, որոնք նոր ըլլալ կը թուին, սակայն եթէ լաւապէս ուսումնասիրենք պատմութիւնը, պիտի տեսնենք, որ անոնք հազարամեակներու անցեալ մը ունին, պարզապէս մեր մէջ նոր ծիլեր կը սկսին տալ, ինչ որ պատճառը կ՚ըլլայ, որ «նոր» բան մը կարծուին: Նման իրողութիւններէն մէկն է տղոց աղջիկ դառնալու, իսկ աղջիկներուն՝ տղայ դառնալու տարօրինակ, սակայն մա՛նաւանդ վերջին տասնամեակին նոյնքան տարածուած արտասովոր երեւոյթը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Պատմութեան ընթացքին յաճախ թշնամի ըսելով հասկցած ենք թուրքը կամ ազերին, սակայն յետ այսու թշնամի ըսելով պիտի հասկնանք մենք մեզ, որովհետեւ թուրքը կամ ազերին չկրցաւ հայուն վնաս պատճառել այնքան՝ ինչքան մենք մեզ պատճառեցինք ու կը շարունակենք պատճառել:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Անցեալին տարբեր էր ամէ՛ն բան՝ մինչեւ իսկ տարբեր էր հայ կինը, որուն մասին երաժշտահանը հպարտութեամբ կը կոչէր. «ամէ՛ն մի կին մի ֆիտայի տնաշէն...». պատմութեան մէջ հայ կնոջ դերը տարբե՛ր է միւս ազգերու կիներէն, որոնք համեմատած հայ կնոջ, ունեցած են աւելի բարեբաստիկ կեանք մը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Արդէն իսկ մի քանի օրեր ետք հագուստէն կախուած աւելորդ կտորի մը պէս կտրուելով մի քանի շրջաններ եւս կը բաժնուին մեր սահմաններէն, որուն դիմաց բազմահազար երիտասարդներ, որպէս բողոք եւ ընդվզում իրենց տրտունջը կը ներկայացնեն Հայաստանի զանազան սրճարաններուն մէջ զուարճանալով:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
«…Եւ սիրտիս ցաւից յուսահատ, ես մի թաս օղի խմեցի»։
Վերոյիշեալ տողերը բանաստեղծ եւ գրող Եղիշէ Չարենցի խօսքերն են. բանաստեղծ՝ որ իր «Ես իմ անուշ Հայաստանի»ով տակաւին երկար դարեր պիտի շարունակէ յիշուիլ՝ որպէս հայ գրականութեան մեծագոյն քերթողներէն մին:
