Հոգե-մտաւոր

ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ՝ «ԵՍ»ԻՆ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային ցեղին յատուկ բանականութիւնը՝ մարդուն իր ազատ կամքովը շարժելու, շարժումները դատելու եւ անոնց մասին որոշումներ առնելու կարողութիւնը կու տայ։ Բայց այս ազատ կամքին, այսինքն ազատօրէն վարուելու առանձնայատկութիւնը իր հետ կը բերէ նաեւ պատասխանատուութեան զգացումը, եւ նոյն բանականութեան շնորհիւ, ան պարզ զգացումէ մը աւելի, գիտակցութեան կը փոխուի։

ԽՈԿՈՒՄԸ ԵՒ ԿԵԱՆՔԻ ՓՈՐՁԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Խոկում եւ կեանքի փորձառութիւն, ահաւասիկ այս երկու վիճակէն է, որ կը ծնի իսկական տեսիլքը՝ որուն մէջ կը բռնուին մեծ մարդիկ եւ կը ստեղծեն հրաշալիքներ։ Այս իմաստով է որ Միւսէ, ֆրանսացի բանաստեղծը կ՚ըսէ, թէ՝ «մեծ ցաւեր, տառապանքներ են, որ կը ստեղծեն հրաշագործութիւններ եւ կը զօրացնեն մարդուս նկարագիրը»։

ԲԱՐՁՐ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկութեան ընդհանուր պատմութեան մէջ՝ դարերու ընթացքին «օրէնք»ի հանգամանք էր ստացած հասարակական անհաւասարութիւնը եւ խորթութիւնները եւ մարդս մարդու ստրուկ եւ հլու կամակատար էր դարձեր։ Ահաւասիկ, մարդկային արժանապատուութեան բոլորովին ներհակ այս իրողութեան դէմ հետզհետէ հաստատուեցան հաւասարութեան, եղբայրսիրութեան եւ անձնական կատարելութեան բարձր գաղափարները։

ՄՇՏԱՆՈՐՈԳ ՀԻՆ ԷՋԵՐ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ միշտ ներկան է, որ կ՚ապրի եւ յաճախ ներկայի զբաղումներով եւ ապագայի մտահոգութիւններով զանց կ՚առնէ անցեալը։ Բայց մարդ կ՚ապրի երեք ժամանակներու մէջ՝ իրերայաջորդ ապրումներով:

«ԺԱՄԱՆԱԿ»ՈՎ ԱՊՐԻԼ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին ամ­բողջ կեան­քը ժա­մա­նա­կի մէջ՝ ժա­մա­նա­կով եւ ժա­մա­նա­կա­ւոր ապ­րուած ըն­թացք մըն է։
Ապ­րուած ժա­մա­նա­կին եր­կար կամ կարճ ըլ­լա­լը այն­քան կա­րե­ւոր չէ, որ­քան ժա­մա­նա­կին օգ­տա­կար կեր­պով գոր­ծա­ծուած ըլ­լա­լը։ 

ԼՈՅՍԸ ԵՒ ԽԱՒԱՐԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքը հաստատուած է հակադիր, իրերամերժ արժէքներու հրաշալի ներդաշնակութեանը վրայ։ Եւ այս իսկ պատճառով է, որ կ՚ըսուի, թէ կեանքը «պայքար» մըն է այս հակադիր ուժերու միջեւ, եւ այդ պայքարին մէջ պարտութիւն կամ յաղթանակ կ՚որոշեն մարդուն կեանքի ընդհանուր ընթացքը։

ԿԵԱՆՔԻ ՀԱՆԴԷՊ ՄԵՐ ՊԱՐՏՔԸ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ամէն գիտակից եւ խոհեմ մարդ կը սարսափի պարտքէն. ասիկա բնական է եւ հասկնալի՛, քանի որ պատքը բեռ մըն է մարդուն ուսերուն վրայ՝ որքան նիւթական, նո՛յնքան եւ աւելի՝ բարոյակա՛ն։ Արդարեւ, կեանքի պայքարը աւելի եւս կը դժուարանայ, երբ ուսերուն վրայ բեռը ծանրանայ, ճնշէ եւ անտանելի դարձնէ կեանքը, եւ հետզհետէ սպառի մարդուն դիմադրելու եւ տոկալու ուժը։

ՕՐԷՆՔ, ԻՐԱՒՈՒՆՔ ԵՒ ՊԱՐՏՔ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Օրէնք»ը իր ամենալայն իմաստով, կը նշանակէ՝ որեւէ էութեան մը կազմութեան, աշխատութեան եւ գործունէութեան եւ իր կազմութեան նպատակին արդիւնաւոր կերպով հասնելու համար նախատեսուած կանոններու ամբողջութիւնը։ Օրէնքը՝ Իմաստութեան հետեւանքներէն մին եւ առաջնակա՛րգն է։

Էջեր