Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Կ՚ը­սեմ ձե­զի, որ ա­ռա­ջին հրա­ւի­րեալ­նե­րէն ո՛չ մէ­կը իմ ընթ­րի­քէս պի­տի ճա­շա­կէ», (ՂՈՒԿ. ԺԴ 24)։­
Ընթ­րի­քը օ­րուան վեր­ջին ճաշն է, ու­րիշ խօս­քով՝ մարդ ընթ­րի­քէն ետք այ­լեւս չի ճա­շա­կեր, եւ օ­րը կը վեր­ջա­նայ ընթ­րի­քով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յիսուս Քրիստոսի Երուսաղէմ գալստեան յիշատակը մշտադալար եւ օծուն ձիթենիի շիւղերով եւ արմաւենիի ոստերուն հիւսքերով վերակենդանացուց Եկեղեցին։ Երբ կը վկայենք այս ոգեւորութեան, կը վերյիշենք նաեւ Քրիստոսի արդար վրդովումը եւ նախանձախնդրութիւնը Տաճարին մաքրագործութեան գործին նկատմամբ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մեռելոց յիշատակ» կամ ննջեցեալներու յիշատակութեան օր՝ նուիրուած հանգուցեալներու, ապրողներու աղօթքի օրն է ննջեցեալներու համար, որ ցոյց կու տայ, թէ անոնք երբեք չեն մոռցուած, այլ կ՚ապրին հոգեպէս։ Կերպով մը երախտագիտութեան արտայայտութիւն մըն է հանգուցեալներու նկատմամբ «մեռելոց յիշատակ»ի օրը։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Ես եմ Յա­րու­թիւն եւ կեա՛նք» (ՅՈՎՀ. ԺԱ 25)։

Ք­րիս­տո­նէա­կան հա­ւատ­քին ա­ռանցքն է Քրիս­տո­սի այս խօս­քը։ Յա­րու­թեան յոյ­սը եւ յա­ւի­տե­նա­կան կեան­քի ճշմար­տու­թիւ­նը քրիս­տո­նեայ հա­ւա­տա­ցեա­լին նշա­նա­բանն է՝ «քրիս­տո­նեայ» կը նշա­նա­կէ՝ Յա­րու­թեան եւ յա­ւի­տե­նա­կան կեան­քի ճշմար­տու­թեան հա­ւա­տա­ցող։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ահա՛ մարդը» կամ «Էչչէ Հոմօ» մեզ կ՚առաջնորդէ խորհելու՝ մարդ էակին վրայ, խորհրդածելու այդ միշտ «անծանօ՛թ»ին մասին։ Կան խօսքեր, որ ընդհանրապէս նոյնացած են անձի մը հետ, երբ լսուի այդ խօսքը, մարդ կը մտաբերէ մէկը՝ որ խօսած է կեանքի վրայ հանգամանօրէն, աւելի, ըսենք՝ «լակոնական ոճ»ով՝ բառով մը կամ երկու բառով, շա՜տ բանի վրայ իմաստալից խօսելով…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը հանդիպինք «մարդ» բառին, եւ սակայն կ՚անտեսենք անոր իմաստը եւ արժէքը։ Արդարեւ, երբ կ՚ըսենք, թէ «մա՛րդ ենք». շատ անգամ չենք կրնար յստակ պատասխան մը տալ. «ո՞վ է մարդը» կամ «ի՞նչ է մարդը» եւ այս տեսակ հարցումներու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Համատես», այսինքն «Synoptique» երեք Աւետարններուն երկրորդն է Մարկոսի Աւետարանը։ Այս Աւետարանին մէջ երեք առիթներով կը յիշատակուի դէպքեր՝ ուր Յիսուս չկրցաւ գործնականի վերածել այն՝ ի՛նչ որ նախապէս մտածած եւ մտադրած էր՝ ստիպուած ըլլալով տեղի տալ պարագաներուն կամ մարդոց անհնազանդութեան եւ անհաւատութեան հետեւանքով եւ կամ հեթանոսի մը հաւատքին պատճառով. (ՄԱՐԿ. Ա 15, Զ 5, Է 24)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յիսուս ինքը որեւէ բան չգրեց, իրեններուն գրածներուն միջոցաւն է, որ կարելի կ՚ըլլայ ստոյգ տեղեկութիւն քաղել իրեն նկատմամբ։ Ահաւասիկ, ա՛յս է մեծ արժէքը «Չորս Աւետարաններ»ուն՝ կենսագրական գրութիւններ, որոնք սահմանուած են պահպանելու Յիսուս Քրիստոսի երկրաւոր կեանքին գլխաւոր դէպքերը, ինչպէս նաեւ գլխաւոր մասերը իր քարոզներուն եւ իր խօսակցութիւններուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Աւագ շաբաթ»ը մեր Տիրոջ՝ Յիսուս Քրիստոսի տնօրինութիւններուն՝ չարչարանքներուն, խաչելութեան, թաղման, ինչպէս նաեւ դժոխքի աւերման, հոգիներու ազատման եւ հրաշափառ յարութեան շաբա՛թն է։ Այս շաբաթուայ ընթացքին կատարուած ամէն բան, անհրաժե՛շտ էր մեղաւոր մարդուն վերստին «անմահութիւն» պարգեւելու եւ երկնային արքայութեան արժանացնելու եւ հոն փոխադրելու համար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահքի վերջին Կիրակի օրը նուիրուած է Յիսուս Քրիստոսի Երուսաղէմ յաղթական մուտքի յիշատակին։
Ծաղկազարդի օրը՝ Յիսուս Քրիստոսի տանջանքներուն եւ տառապանքներուն շաբաթուան սկիզբն է, որ Ան կրեց, Իր վրայ առնելով մարդկութեան ամբողջ մեղքերը։
Քրիստոսի Երուսաղէմ մուտքի մասին կը վկայեն չորս աւետարաններ։