«ՄԱՅՐԱՄՈՒՏԻՆ՝ ԹՈՏՈՐԻ»
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Մայրամուտին՝ Թոտորի», Տքթ. Իգնա Սարըասլանի երկարաշունչ պոէմն է՝ զրոյց-բանաստեղծութեան օրինակ մը, տարբեր մեկնակէտով եւ տերբեր զգայնութեամբ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Մայրամուտին՝ Թոտորի», Տքթ. Իգնա Սարըասլանի երկարաշունչ պոէմն է՝ զրոյց-բանաստեղծութեան օրինակ մը, տարբեր մեկնակէտով եւ տերբեր զգայնութեամբ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Վախ»ը այն զգացումն է՝ որ ահ ու սարսափ, զարհուրանք կը պատճառէ մարդուս, եւ այս կերպով կը վատթարացնէ մարդուս ընդհանուր տրամադրութիւնը, ազդելով հոգիին վրայ՝ կը փոխէ կեանքին ընթացքը։ Վախը անխուսափելի է մարդկային կեանքին մէջ, այլապէս անիկա, կերպով մը ազդանշան մըն է՝ որ ենթական կը զգուշացնէ հաւանական վտանգ եւ վնասներու դէմ։ Այս իմաստով չափաւոր վախը բնական «ապահովագրութիւն» մըն է, որ մարդս կ՚ազդարարէ ապագայ վտանգներու նկատմամբ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Իրապէ՛ս, երբեմն խօսքեր կան՝ որ ամբողջ գաղափար մը կը յայտնեն, եւ ուղեցոյց կ՚ըլլան մարդկութեան։ Խօսքեր կան՝ որոնց մասին գիրքերով ուսումնասիրութիւններ կ՚արժէ կատարել։ Ուրեմն կը շարունակենք պատմական-մշտանորոգ խօսքերէ նմոյշներ ներկայացնել մեր սիրելի՜ բարեկամներուն։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Երբեմն կան այնպիսի խօսքեր, որ կ՚ըսէ մարդ մեքենաբար եւ չի խորհիր, թէ ի՛նչ ըսել կ՚ուզէ։ Զոր օրինակ, ի՞նչ ըսել կ՚ուզէ մէկը երբ կ՚ըսէ. «Բնութիւնը գեղեցիկ է»։ Ի՞նչ է որ «գեղեցիկ» կ՚անուանուի. ծառե՞րը, կամ երկինքի կապո՞յտը, եւ կամ գետնի սա կանաչ խո՞տը, թէ՝ մարդուս շուրջը պատահող հազարաւոր երեւոյթները, իրադարձութիւնները՝ որոնք իրարու խառնուելով կը յօրինեն այն ի՛նչ որ վրձինի մէկ հարուածով «պատկե՛ր» մը կը ստեղծէ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդ էակը կը յաւակնի հասկնալ, տեղեկանալ եւ գիտնալ ամէն ինչ՝ որ կը պատահի տիեզերքի մէջ։ Սակայն մարդ տակաւին չէ ըմբռնած, թէ ո՛չ թէ տիեզերքի մէջ, այլ իր անմիջական շրջանպատին մէջ պատահածներն իսկ կատարելապէս եւ ճշդապէս հասկնալու կարողութենէն զուրկ է, քանի որ «մարդկային միտքը հունաւոր է», այսինքն որոշ սահման մը ունի։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Գեղեցի՜կ ըլլալ պարզութեամբ, որքան տպաւորիչ է եւ հրապուրիչ՝ պարզ ըլլալ, չափաւոր ըլլալ, բայց վե՛հ երեւիլ։ Շատեր գեղեցկութիւնը կը տեսնեն երեւոյթներու ճոխութեան մէջ՝ գոյներու, տեսարաններու մէջ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Անդրադարձա՞ծ էք, սիրելի՜ բարեկամներ. մեր ապրած օրերը՝ մեր կեանքը որքան ալ միօրինակ ըլլայ, կարծուի թէ՝ իւրաքանչիւր օր՝ յաջորդին նոյնն է, եւ ներկան անցեալին կրկնութիւնն է, բայց մեր ապրած կեանքին ո՞ր օրը կը նմանի ուրիշ օրուան մը։ Իրաւ է, որ մարդկային իմաստութիւնը ըսեր է, թէ՝ պատմութիւնը կրկնութիւն է, սակայն կեանքի մէկ օրը երբեք չի՛ նմանիր ուրիշ օրուան մը, եւ ամէն մէկ օր ունի իւրայատուկ նկարագիրը։ Եւ այս իրողութենէն կը հետեւի, թէ՝ կեանքը ունի «գիշեր»ներ եւ «ցերեկ»ներ, ինչպէս ունի՝ նեղութիւններ եւ ուրախութիւններ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ո՜րքան խորհրդաւոր եւ ճշմարիտ ըմբռնում մըն է՝ այն որ աստուածային ստեղծագործութեան մէջ կը տեսնուի կին-մարդու եւ այր-մարդու հաւասարութիւնը։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Բանականութեան բարեմասնութիւններով օժտուած եւ զանոնք օգտագործելու կարողութեամբ զօրացած մարդը բնական է որ միշտ կատարելութեան, անթերիութեան ձգտի եւ նպատակ ունենայ հասնիլ կեանքի գագաթնակէտին։ Բարեփոխութիւն, յառաջդիմութիւն եւ լաւի նուաճում մարդ էակին կոչումն է եւ կեանքի վերջնական նպատակը։ Եւ ա՛յդպէս պէտք է ըլլայ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ինչպէս յաճախ կը կրկնենք, կամ ըսենք՝ կրկնելու պահանջքը կը զգանք սիրոյ կարեւորութիւնը եւ կ՚անդրադառնանք անոր անհրաժեշտութեան մարդկային բոլոր փոխյարաբերութիւններուն մէջ։ Ինչո՞ւ պահանջքը կը զգանք, քանի որ մարդկային բոլոր յարաբերութիւնները խաթարուած կ՚երեւին՝ անկեղծ սէրը հալա՜ծ, նօսրացած է ձեւակերպութիւններու մէջ։