Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քի զա­նա­զան ե­րե­ւոյթ­նե­րուն, պա­տա­հար­նե­րուն եւ դէպք­նե­րուն ա­մէն մար­դէ չի սպա­սուիր նոյն հա­կազ­դե­ցու­թիւ­նը՝ ո­մանք քաջ են, ո­մանք շուա­րած, ո­մանք սար­սա­փի մատ­նուած, եւ տա­կա­ւին ան­հա­մար մարդ­կա­յին ար­տա­յայ­տու­թիւն­ներ կա­րե­լի է նշմա­րել նոյն դէպ­քին, նոյն ե­րե­ւոյ­թին նկատ­մամբ։ Ա­սի­կա շատ բնա­կան է, քա­նի որ ա­մէն մարդ նոյն բնա­ւո­րու­թիւ­նը, նոյն նկա­րա­գի­րը կամ նոյն խառ­նուած­քը չու­նի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­ռա­ւօտ կա­նուխ բա­ցի հա­ցի պա­հա­րա­նը՝ տե­սայ որ հոն, հա­ցին քով, կայ ե­րեք հատ, հո­գե­ւոր նիւ­թեր պա­րու­նա­կող գիրք։ Օրս հա­ճե­լի՜ ա­նակն­կա­լով մըն էր սկսած։ Պահ մը շուա­րած՝ դի­տե­ցի այդ հրա­շա­լի՜ տե­սա­րա­նը. «հաց» եւ «գի՛րք»։ Եւ ան­մի­ջա­պէս յի­շե­ցի Յի­սու­սի խօս­քը. «Մարդ միայն հա­ցով չ՚ապ­րիր, այլ բո­լոր այն խօս­քե­րով, որ Աս­տուած խօ­սած է» (ՄԱՏԹ. Դ 4)։ Օ­րէն­քի գիր­քէն մէջ­բե­րում մըն էր այս խօս­քը, որ մարդ­կա­յին մա­նա­ւանդ հո­գե­ւոր կեան­քի հա­մար անհ­րա­ժեշտ ու­ղե­ցոյց մը, պատ­գա՛մ մըն է։ Այն՝ որ կը յի­շեց­նէ, թէ՝ մար­մին չէ՛ միայն մարդ, այլ նաեւ՝ հո­գի եւ մի՛տք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հա­սա­րա­կաց մտքի եւ զգաց­ման բնա­կան եւ բա­նա­կան ար­դիւնքն է «հան­րա­յին կար­ծիք»ը։ Իր այս հան­գա­ման­քով կա­րե­ւոր ու­ղե­ցո՛յց մըն է ըն­կե­րա­յին կեան­քի մէջ տեսնուած շատ մը հար­ցե­րու լուծ­ման եւ ա­նել վի­ճակ­նե­րէ դուրս գա­լու հա­մար՝ հան­րա­յին կար­ծի­քը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ կրնա՞յ կա­տա­րեալ ըլ­լալ։ Ան­շուշտ այս հար­ցու­մին վճռա­կան պա­տաս­խան մը կա­րե­նալ տա­լու հա­մար նախ պէտք է պա­տաս­խա­նել, պէտք է նա­խա­պէս բա­ցատ­րու­թիւն մը գտնել սա հար­ցու­մին, թէ՝ «կա­տա­րեալ ըլ­լալ» ի՞նչ կը նշա­նա­կէ։ Ի՞նչ է կա­տա­րե­լու­թիւն ը­սուա­ծը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­հա­ւա­սիկ եր­կու սար­սա­փազ­դու բա­ռեր, ո­րոնք զե­տե­ղուած են բա­ռա­րան­նե­րու մէջ։ Բայց այս եր­կու բա­ռե­րը ե­թէ մնան միա՛յն բա­ռա­րան­նե­րու մէջ, այն­քան վտան­գա­ւոր եւ սար­սա­փե­ցու­ցիչ չեն ըլ­լար, ո՛ր­քան բոյն դրած ըլ­լան սրտե­րու մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Յաղ­թու­թեան նշա­նը՝ Խա­չը եր­կին­քի վրայ ե­րե­ւե­ցաւ եւ ո­ղոր­մու­թեան լոյ­սը ծա­գե­ցաւ հե­թա­նոս­նե­րու վրայ»։
­Զատ­կի յա­ջոր­դող հին­գե­րորդ Կի­րա­կին նուի­րուած է «Ե­րեւ­ման Խա­չի յի­շա­տակ»ին, այ­սինքն խա­չի եր­կին­քի վրայ հրա­շա­լի՜ ե­րե­ւու­մին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քը՝ որ կ՚ապ­րի մարդ, ա­նակն­կալ­նե­րով լե­ցուն ըն­թացք մըն է, եւ այս պատ­ճա­ռով, ան խոր­հուրդ մըն է՝ ան­ծա­նօթ, ա­նըմբռ­նե­լի՛։ Մարդ կ՚ապ­րի կեան­ք մը, բայց ո՞ր­քան կ՚անդ­րա­դառ­նայ, ո՞ր­քան կը խո­րա­նայ ա­նոր ի­մաս­տին, ո՞ր­քան կը թա­փան­ցէ ա­նոր այդ խոր­հուր­դին։ Ար­դա­րեւ, կեան­քը պա­տա­հա­բար ապ­րիլ ու­րիշ բան է, գի­տակ­ցա­բար ապ­րիլ ու­րի՛շ բան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մար­դիկ, գրե­թէ մոռ­ցած են սէ­րը, ո­ղոր­մա­ծու­թիւ­նը եւ նե­րո­ղամ­տու­թիւ­նը՝ կու­րա­ցած են կիր­քե­րէ եւ ա­տե­լու­թե­նէ։ Մար­դիկ այս մղում­նե­րով կ՚ապ­րին ընդ­հան­րա­պէս ինք­նա­կեդ­րոն կեանք մը՝ հո­գե­պէս կղզիա­ցած, որ­քան որ մաս կը կազ­մեն ըն­կե­րու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Քա­ղա­քին աղ­մու­կէն, ժխո­րէն, բազ­մու­թե­նէն հե­ռո՜ւ, եօ­թա­նա­սու­նէն ութ­սուն տա­րի­նե­րու բե­ռին տակ, ե­թէ ո՛չ մարմ­նա­պէս, բայց հո­գե­պէս կքած՝ կեան­քին վեր­ջա­լոյ­սը դի­տե­լով զբա­ղած եր­կու ծե­րու­նի­ներ, գար­նա­նա­յին պայ­ծառ ու տաք ա­ռա­ւօտ մը, ջերմ ու խան­դոտ սրտով, կեն­սա­լիր, հան­դի­պե­ցան ի­րա­րու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Պի­ղա­տո­սի հեգ­նա­կան հար­ցու­մը՝ թէ «ի՛նչ է ճշմար­տու­թիւ­նը», ան­պա­տաս­խա՛ն կը թո­ղու Յի­սուս։
Այս լռու­թիւ­նը ան­շուշտ ու­նի բազ­մա­թիւ պատ­ճառ­ներ։