Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստո­րեւ կը ներ­կա­յաց­նենք Ար­տա­շէս Գալ­փաք­ճեա­նի 18 Սեպ­տեմ­բեր 1937 թուա­կիր «ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ»ի այս նոյն սիւ­նակ­նե­րու մէջ հրա­տա­րա­կուած շա­հե­կան յօ­դուա­ծը։
Մեր պի­տոյք­նե­րը ա­ռաձ­գա­կան են. ո՛ր­քան որ կը լայն­նան, նոյն­քան ալ կրնան նեղ­նալ, այն­պէս որ նիւ­թա­կան շատ հա­մեստ վի­ճակ ու­նե­ցող մէկն ալ ան­վի­ճե­լիօ­րէն կրնայ խնա­յու­թիւն ը­նել։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ի՜նչ գե­ղե­ցիկ է սա բնու­թիւ­նը՝ հա­ւա­տա­րիմ եւ ան­կե՛ղծ։
Պահ մը խոր­հե­ցէ՛ք, սի­րե­լի՜ բա­րե­կամ­ներ, ե­րե­ւա­կա­յե­ցէք դաշտ մը կամ բլուր մը՝ ուր կը շրջա­գա­յիք մտա­ծում­նե­րու մտե­րիմ ըն­կե­րակ­ցու­թեամբ, կը նշմա­րէք ե­րե­ւոյթ­ներ, ո­րոնք կը լու­սա­բա­նեն, կը պար­զա­բա­նեն հա­զար ու մէկ նե­ղու­թիւն­նե­րու եւ դժուա­րու­թիւն­նե­րու դէմ մայր բնու­թեան, ան­կեղծ բնու­թեան ցոյց տուած վար­մուն­քը՝ որ կը նմնաի մարդ­կա­յին վար­մուն­քին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ մարդ բնու­թեան մտեր­մու­թեա­նը մէջ է, կար­ծես շատ ա­ւե­լի տար­բեր կը խոր­հի, տար­բեր կը դի­տէ իր շուր­ջը, բնու­թիւ­նը, կեան­քը՝ աշ­խար­հը ամ­բողջ։ Եւ բնու­թեան մէջ, մարդ կ՚անդ­րա­դառ­նա,յ թէ եր­բեմն ո՜ր­քան ա­նի­մաստ ու անն­պա­տակ մտա­ծում­նե­րով ժա­մա­նակ կ՚ան­ցը­նէ…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Կեան­քի յա­րա­ցոյց­նե­րը, այ­սինքն կեան­քի ի­տէա­լը եւ մտա­տի­պա­րը եր­կին­քի չափ բարձր են։ Ու­րիշ խօս­քով՝ ան­մար­մին են եւ ան­հա­սա­նե­լի։ Եւ հո­գին կը հիւ­սէ՝ զա­նոնք կեն­դա­նի ներշն­չում­նե­րով այն ե­րա­զանք­նե­րուն՝ ո­րոնց անձ­նա­տուր կ՚ըլ­լայ շնոր­հիւ իր ե­րե­ւա­կա­յու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մար­դիկ միշտ կեան­քի դիւ­րին եւ հա­ճե­լի կող­մը կ՚ու­զեն ապ­րիլ։ Բնա­կան է այս, քա­նի որ դիւ­րին ու հա­ճե­լի վի­ճակ մը ա­ւե­լի հրա­պու­րիչ է, քան դժուա­րին ու տա­ժա­նե­լի, խրթին կա­ցու­թիւն մը։ Բայց պէտք է խոր­հիլ, թէ՝ ար­դեօք ա­մէն դիւ­րին ու հա­ճե­լի ի­րո­ղու­թիւն օգ­տա­կար եւ բա­րե­բեր կրնա՞յ ըլ­լալ։ Խնդրա­կա՛ն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Չա­րէն բա­րիք յա­ռաջ կու գա՞յ։ Ե­թէ ժո­ղովր­դեան ի­մաս­տու­թեան հա­մա­ձայն խօ­սինք, բա­րիք կու գա՛յ չա­րէն, քա­նի որ կ՚ը­սուի, թէ «չկա՛յ չա­րիք որ չծնի բա­րիք»։ Ու­րեմն կեան­քի ընդ­հա­նուր փոր­ձա­ռու­թեան եւ վկա­յու­թեան հե­տե­ւե­լով կա­րե­լի է ը­սել, թէ չա­րէն բա­րիք յա­ռաջ կու գայ, եւ թէ՝ օգ­տա­կա՛ր բա­րիք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Տիե­զեր­քը եւ մարդ­կա­յին կեան­քը հա­կա­դիր ու­ժե­րու վրայ հիմ­նուած է եւ այդ հա­կադ­րու­թիւն­ներն են որ շար­ժում, այ­սինքն կեն­սու­նա­կու­թիւն, նե­րուժ կը ստեղ­ծեն։ Զոր օ­րի­նակ՝ մար­դուս մէջ ե­թէ փա­փա­քի զգա­ցու­մը չըլ­լար, գործ յա­ռաջ կու գա՞ր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ յա­ճախ կը խոր­հինք ու կը խօ­սինք կեան­քի մա­սին՝ ա­նոր ա­նի­մա­նա­լի խոր­հուր­դին ու գաղտ­նիք­նե­րուն վրայ, չենք անդ­րա­դառ­նար, չենք նկա­տեր, որ ա­նոր զա­նա­զան դրուագ­նե­րուն մէջ տար­բե­րու­թիւն չկա՛յ, այլ՝ կեր­պա­րա­նա­փո­խու­թի՛ւն։ Ուս­տի մա՛հն ալ մար­դուս հա­մար «կեր­պա­րա­նա­փո­խու­թիւն» մըն է. բո­վան­դա­կու­թեան, էու­թեան փո­փո­խու­թիւն չկայ, քա­նի որ մի­ջու­կը, կո­րի­զը միշտ կեա՛նքն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ինչ­պէս մարդ­կա­յին բո­լոր գոր­ծու­նէու­թեան եւ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն մէջ, հա­ւատ­քի մէջ ալ յա­րա­տե­ւու­թիւ­նը անհ­րա­ժեշտ է ա­նոր կա­տա­րե­լու­թեան հա­մար։ Ար­դա­րեւ նպա­տա­կի մը հաս­նե­լու հա­մար պէտք է ջա­նա­դիր ըլ­լալ՝ աշ­խա­տիլ, բայց չի բա­ւեր ա­սի­կա, այլ պէտք է յա­րա­տե­ւել, աշ­խա­տիլ ա­ռանց վհա­տե­լո՛ւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ «օ­տա՛ր» մէ­կը՝ ըն­կե­րը՝ մեր ան­ձին պէս պէտք է սի­րել, կ՚ը­սուի, ա­պա ու­րեմն, մեր ազ­գա­կան­նե­րը, մեր ա­րե­նա­կից­նե­րը՝ մեր եղ­բայր­նե­րը, մեր հա­մազ­գի­նե­րը, ո­րոնք բաղ­դատ­մամբ «օ­տար» ըն­կեր­նե­րուն՝ մե­զի ա­ւե­լի՛ մեր­ձա­ւո­րա­գոյն ըլ­լալ­նուն պատ­ճա­ռով, բնա­կա­նա­բար պէ՛տք է որ ա­ւե­լի հա­րա­զատ, ա­ւե­լի սերտ սի­րով սի­րենք։ Այս կը նշա­նա­կէ, որ ու­րեմն, ա­ռա­ւե­լա­բար ան­հա­մե­մատ սի­րով սի­րե­լու ենք մեր եղ­բայր­նե­րը, մեր մեր­ձա­ւոր­նե­րը՝ ո­րոնք կրկին սի­րոյ ար­ժա­նի են։