Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աստուածամօր տօնը, սիրելի՜ բարեկամներ, ամբողջ աշխարհի կանանց տօնն է։ Արդարեւ, կիներ, որոնք իրենց իրաւունքը կորսնցուցած էին դարեր առաջ եւ զանազան նեղութիւններու կ՚ենթարկուէին ու կը չարչարուէին այս կամ այն անիրաւութեան եւ անարդարութեան պատճառով եւ որոնք հաւասար չէին նկատուեր այր-մարդուն, որպէս՝ մա՛րդ, կիներ, որոնք իրաւազրկուած ու հալածական՝ կը տառապէին, քանի որ վիրաւորուած էր իրենց մարդկային արժանապատուութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

17 Սեպ­տեմ­բեր 1911 թուա­կիր Հայ Մա­մու­լին մէջ կը հան­դի­պինք «Բաց-հար­ցա­րան» նա­մա­կի մը՝ ուղ­ղուած Պատ­կա­ռե­լի Կրօ­նա­կան Ժո­ղո­վին՝ Մա­նուկ Դա­նիէ­լեա­նի կող­մէ, ուր պա­տաս­խան կը սպա­սուի կարգ մը քա­հա­նա­նե­րու զեղ­ծա­րար եւ ան­նե­րե­լի յան­ցանք­նե­րով պատ­ճառ դար­ձած գայ­թակ­ղու­թիւն­նե­րուն մա­սին։ Մա­նուկ Դա­նիէ­լեա­նի ստո­րագ­րու­թեամբ յանձ­նուած այս գրու­թեան մէջ, այդ­պի­սի քա­հա­նա­ներ կ՚ա­նուա­նուին՝ «գիժ-տէր­տէր­ներ»։ Ու­րեմն տես­նենք, թէ այս գրու­թեամբ ո՞ր հար­ցում­նե­րուն պա­տաս­խան կը սպա­սուի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Կոյս Մա­րիա­մի ստա­ցած ա­ւե­տա­բեր պա­տուէ­րով կի­ներ վերս­տա­ցան մարդ­կա­յին ցե­ղի նա­խա­մօր՝ Ե­ւա­յի մեղ­քի պատ­ճա­ռով կորսն­ցու­ցած յարգն ու պա­տի­ւը, եւ ան­շուշտ ի­րա­ւուն­քը եւ ա­զա­տու­թիւ­նը։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

​Յի­սուս Քրիս­տո­սի ծծնդեան ժա­մա­նակ Տի­րա­մայ­րը բնու­թեան օ­րէնք­նե­րէ բարձր դիր­քի մը մէջ կը գտնուէր, նոյն­պէս ալ Տի­րա­մօր մա­հուան ժա­մա­նակ ալ բնա­կան օ­րէնք­ներ չգոր­ծադ­րուե­ցան ա­նոր։ Տի­րա­մօր ծննդա­բե­րու­թիւ­նը ցա­ւով եւ նե­ղու­թեամբ չէր ի­րա­կա­նա­ցած, ինչ­պէս ա­նոր մա­հը հի­ւան­դու­թեամբ չպա­տա­հե­ցա՛ւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Աս­տուա­ծա­մօր, Իր Միա­ծին Որ­դիին մօտ վե­րա­փոխ­ման տօ­նին՝ Սուրբ Պա­տա­րա­գէն յե­տոյ կը կա­տա­րուի խա­ղո­ղօրհ­նու­թեան կարգ եւ ա­պա օրհ­նուած ող­կոյզ­նե­րը կը բաժ­նուի ժո­ղո­վուր­դին։ Ար­դա­րեւ այս ա­րա­րո­ղու­թիւնն ալ ու­նի իր ի­մաս­տը, պատ­ճա­ռը՝ զոր կ՚ա­նուա­նենք իր լայն ու սո­վո­րա­կան ա­ռու­մով՝ «խոր­հուրդ»։­

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­մե­նա­բա­րին Աս­տուած մեր ե­րա­նու­թեան պատ­ճառ ե­ղող Աս­տուա­ծ­­սի­րու­թեան պա­տուի­րա­նէն ան­մի­ջա­պէս ետ­քը «ըն­կեր­սի­րու­թիւն» կը պա­տուի­րէ.
«Սի­րէ՛ ըն­կերդ քու ան­ձիդ պէս» (ՄԱՐԿ. ԺԲ 31)։­

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Ա­մուս­նու­թիւ­նը, եւ ա­մուս­նու­թեամբ կազ­մուած ըն­տա­նի­քը՝ մարդ­կա­յին ան­հա­տա­կան եւ հա­ւա­քա­կան կեան­քին հի՛մն է։ Ուս­տի ա­մուս­նու­թիւ­նը, մարդ­կա­յին ա­մե­նա­հին եւ էա­կան միու­թիւնն է, քա­նի որ մարդ­կու­թիւ­նը կը գո­յա­տե­ւէ որ­դեծ­նու­թեան շնոր­հիւ եւ կը շա­րու­նա­կէ սե­րուն­դէ՜ սե­րունդ՝ ըն­տա­նիք­նե­րու բազ­մաց­ման հե­տե­ւան­քով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ կը խօ­սինք կո­րուստ­նե­րու վրայ, կը տես­նենք, թէ «կո­րուստ»ը իր ա­մե­նա­լայն ի­մաս­տով, ցաւ եւ վիշտ պատ­ճա­ռող ե­րե­ւոյթ մըն է։ Կեան­քի ան­խու­սա­փե­լի ե­րե­ւոյթ­նե­րէն մէկն է կո­րուս­տը, քա­նի որ որ­քան բնա­կան է շա­հիլ, ու­նե­նալ եւ պա­հել ո­րե­ւէ ար­ժէք, նոյն­քան բնա­կան է վնա­սուիլ, կորսնց­նել եւ ու­նե­ցա­ծէն կեր­պով մը բաժ­նուիլ, հե­ռա­նալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կարգ մը միու­թիւն­ներ կամ ըն­կե­րու­թիւն­ներ ան­մի­ջա­կա­նօ­րէն կը հա­մա­պա­տաս­խա­նեն մար­դուն բնու­թեան։
Այս հա­ւա­քա­կա­նու­թիւն­նե­րու կամ միու­թիւն­նե­րու մէջ ա­ռաջ­նա­կարգ տե­ղը կը գրա­ւէ «ըն­տա­նիք»ը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մտե­րիմ խօ­սակ­ցու­թիւն­ներ»ը մեր մեծ­հօր Ար­տա­շէս Գալ­փաք­ճեա­նի 1937-ա­կան թուա­կան­նե­րուն, «ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ»ի մէջ հրա­տա­րա­կուած յօ­դուա­ծա­շար­քին վեր­տա­ռու­թիւնն է, ուր «Հօր մը իր զաւ­կին հետ» մտե­րիմ խօ­սակ­ցու­թիւն­նե­րը կը ներ­կա­յա­ցուի։ Այս շար­քէն է ա­հա­ւա­սիկ 25 Սեպ­տեմ­բեր 1937-ին հրա­տա­րա­կուած յօ­դուա­ծը: