Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Խաղաղութիւնը չէ՛ միայն չգոյութիւնը պատերազմին, ան չի սահմանափակուիր միայն հակադիր ուժերուն հաւասարակշռութիւնը պահպանելով։ Ուստի, ընկերային կեանքի մէջ, խաղաղութիւնը կարելի չէ ձեռք ձգել առանց անհատներու ներքին խաղաղութեամբ, առանց մարդկային էակներու միջեւ ազատ եւ խղճամիտ փոխյարաբերութիւններով եւ հաղորդակցութեամբ, առանց անձերու եւ հաւաքականութիւններու արժանապատուութեան յարգանքի, առանց եղբայրակցութեան յարատեւ գործադրութեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահոց շրջանի վեցերորդ կիրակին կը կոչուի «Գալստեան կիրակի»։ Արդարեւ բոլոր ժամանակներու մէջ եղած են մեծաձայն գալուստներ, բայց ոչ մէկ գալուստ ունեցած է այն փառքը եւ իմաստը, որ ունեցաւ Յիսուս Քրիստոսի գալուստը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Գրիգոր Օտեան՝ գրագէտ եւ պետական մարդ։ Ծնած է 1834-ին Իսթանպուլ եւ մեռած՝ 1887-ին Փարիզ, ուր ստացած է իր ուսումը եւ ուրկէ սկսած է իր գրական գործունէութիւնը, աշխատակցելով արեւմտահայ պարբերականներու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ երբ երիտասարդ է եւ անփորձ, գիտութիւնը իրեն համար աւելի՛ կարեւոր է քան մարդը եւ զԱստուած։ Երիտասարդին պաշտամունքի առարկան պարզապէս գիտութիւնը ըլլալ կը թուի. երկիւղածութեամբ լեցուած կ՚երեւի անոր հանդէպ, երբ կը ծանօթանայ նոր իրերու եւ իրողութիւններու՝ որոնք երջանկութիւն կը պատճառեն իրեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Դարերէ ի վեր ժողովուրդները տգիտութեան զոհեր են. կը լռեն, կը հնազանդին. բայց օր մը կը մռնչեն անոր դէմ, եւ իրենց մարտիրոսութեամբը կը սրբեն անիրաւութիւններու եւ նախապաշարումներու հետքը, թէեւ անկարող ըլլան միահաղոյն արմատախիլ ընելու անիրաւութիւններն ու նախապաշարումները, որոնք շարունակ կը ծլին, եւ թէպէտ ոչ նոյն զօրութեամբ, սակայն բաւական ուժ ունին վերստին թունաւորելու եւ ապականելու ընկերութիւնը»։ Այսպէս կ՚ըսէ Սրբուհի Տիւսաբ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Այսօր, երբ կը թղթատէի դարձեալ «հին էջ»եր, հանդիպեցայ մեծ հօրս՝ Արտաշէս Գալփաքճեանի 4 նոյեմբեր 1914 թուակիր եւ վերոյիշեալ վերտառութեամբ «հին» բայց մշտանորոգ յօդուածին։
Յօդուածին բնատիպին կցուած է նաեւ Արտաշէս Գալփաքճեանի մէկ նկարը՝ որուն տակ աւելցուած է. «Տնօրէն եւ խմբագիր «ԺԱՄԱՆԱԿ»ի, ուր կը գրէ տնտեսական եւ ընկերային յօդուածներ»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Յարատեւութիւն» իր ամենալայն իմաստով կը նշանակէ՝ հաստատ կամքով, առանց կասելու, առանց վհատելու եւ առանց յուսալքուելու նպատակ մը հետապնդելու ջանք։
Յարատեւութիւնը յաջողութեան առաջնակարգ պայմաններէն մէկն է. նպատակի մը հասնելու համար անհրաժեշտ հոգեվիճակ մը, տրամադրութիւն մը…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահոց շրջանի կիրակիներուն հինգերո՛րդն է «Դատաւորի կիրակի»ն, ուր կը պատմուի այրի կնոջ մը հաստատակամութիւնը՝ համբերութիւնը եւ յարատեւութիւնը Ճաշու աւետարանին (ՂՈՒԿ. ԺԸ) մէջ։ Գլխաւոր երկու դէմքերն են՝ «Անիրաւ դատաւոր»ը եւ «Այրի կին»ը՝ որոնց մասին Յիսուս Քրիստոս կը խօսի ծանօթ առակով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Տնտեսի կիրակի»ն Մեծ պահոց շրջանի կիրակիներուն չորրո՛րդն է, ուր կը պատմուի «աշխարհի որդի»ի մը խորագիտութիւնը, որ պէտք է սորվին եւ գործադրեն նաեւ «լոյսի որդի»ները։ Տնտեսի կիրակիին Հայ Եկեղեցւոյ մէջ Ճաշու ժամուն կը կարդացուի Ղուկասի աւետարանին ԺԶ. գլուխը, որուն սկիզբը կայ «Տնտեսին առակ»ը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Փառասիրութիւն»ը ախտ մըն է, որ թէ՛ անհատական եւ թէ ընկերային կեանքի մէջ վնասներու պատճառ կ՚ըլլայ, եթէ ոչ մարմնական, բայց բարոյական վնասներ՝ որոնք աւելի անդարմանելի են քան՝ մարմնականները։
«Փառասէր» կամ «փառամոլ» մարդը փառքի մոլի եւ կամ չափազանց հետամուտ անձն է, որ կարծելով թէ փառքի արժանի է, կը տանջէ թէ՛ ինքզինք, եւ կը զբաղեցնէ եւ կը պարտադրէ իր շուրջիններուն, որ փառաբանեն զինք։