Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Տխրու­թեան, ցա­ւե­րու եւ վիշ­տե­րու հո՜վ մը կը փչէ շատ ան­գամ մար­դուս վրայ, մա­նա­ւանդ երբ ան յոգ­նած է կեան­քի դժուա­րու­թիւն­նե­րուն, նե­ղու­թիւն­նե­րուն դի­մադ­րե­լու ջան­քե­րէն եւ պար­տուած՝ կեան­քի պայ­քա­րին մէջ։ 
Այս հո­վը ո՞ւր­կէ կու գայ, կա­րե­լի չէ գիտ­նալ, բայց ան կու գայ ա­նակն­կալ, չսպա­սուած եւ քիչ մըն ալ ան­բաղ­ձա­լի այ­ցե­լուի մը նման։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մարդու Որդին եկաւ կորսուածը փնտռելու համար», (ՄԱՏԹ. ԺԸ 11)։ Այսպէս կ՚ըսէ Յիսուս, կորսուած արժէքները փնտռելու պատրաստակամութիւն, եւ կորսուածին նկատմամբ հաւատարի՛մ ըլլալ պատուիրելով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Չեմ գիտեր, թէ ուրիշներ ի՜նչ բաներ կը մտաբերեն, երբ հայելիին նային եւ նշմարեն իրենց ճերմակ մազերը։
Անշուշտ կարելի չէ բոլորովին անտարբեր մնալ ճերմակ մազերուն այն երեւոյթին՝ որ կը յայտնուի հայելիին մէջ, եւ կարծես կը գոչէ եւ կ՚ազդարարէ. «Ահաւասի՛կ, դուն այս մարդն ես. տարիներու ծանրութեան տակ ընկճուած ճերմակ մազերով մա՛րդը»։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ազատութիւնը գիրք է, որ անպայման լաւ նուէր մըն է անոնց համար, որոնք կը կարողանան կարդալ։ Միւսներուն համար անիկա շէնքին ներքին զարդարանքն է լաւատես հայեցողութեամբ մը, իսկ յոռետես հայեցողութեամբ՝ օճախը վառելու միջոց մը», կ՚ըսէ ժամանակակից փիլիսոփայ մը՝ Միխայիլ Խոդորկովսկ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդու մը դէմքը, ընդհանրապէս կ՚արտայայտէ անոր անձնաւորութիւնը։ Անշուշտ ասիկա բացարձակ չափանիշ մը չէ, եւ այդ իսկ պատճառով կ՚ըսենք. «ընդհանրապէս», քանի որ այս մասին կրնայ սխալիլ մարդ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեանքի մէջ կան շահեր՝ որ մարդս կը խաբեն, քանի որ անոնք շահու կերպարանքին տակ իսկական կորուստներ են։ Ճիշդ այնպէս, ինչպէս «ոչխարի կերպարանքով մարդոց մօտեցող յափշտակիչ գայլեր», (ՄԱՏԹ. Է 15), որոնցմէ բարիք եւ օգուտ կ՚ակնկալելու, բայց անոնք միայն վնաս եւ կորուստ կը պատճառեն մարդոց։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կ՚ըսենք, թէ՝ եթէ անցեալը չըլլար, ներկան գոյութիւն պիտի չունենար։ Այս կը նշանակէ, որ եթէ տարեցներ չըլլային, ներկայ սերունդ մը գոյութիւն չէր ունենար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Պայծառակերպութիւն» նո՛յնն է «Այլակերպութեան» տօնին եւ անունին։ Աւետարանը կը գործածէ միայն «Այլակերպութիւն» բառը, սակայն «Պայծառակերպութիւն» բառն ալ ընդհանրացած է իբր աւելի յատուկ եւ աւելի փառաւոր բացատրութիւն։ Այլակերպութիւնը Հայ Եկեղեցւոյ հինգ գլխաւոր տօներէն մին է՝ տաղաւար տօներէն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կոմիտաս Վարդապետին տաղանդին եւ արուեստին յայտնութիւնը զայն կը դնէ փառքի եւ պատուի բա՛րձր պատուանդանի մը վրայ՝ որուն հետամուտ չեղաւ երբեք։
Արդարեւ, իր հանճարին, իր յատկութիւններուն եւ գործին համընթաց՝ անոր նկարագրին զմայլելի մէկ գիծը կը պատմուի, որ զինք շա՜տ վեր բարձրացուցած է հիացողներու եւ համակիրներու աչին առջեւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ջուրը գինիի փոխել, կամ որեւէ բանի մը բնութիւնը փոխել՝ մարդկային մտքին համար «հրա՜շք»ներ են։
Բայց մարդկային միտքը փոխել՝ զարգացնել, կրթել նոյնքան «հրաշք» մըն է, քանի որ «միտք»ը բարեփոխել, իր բարձրագոյն վիճակին հասցնել, իրապէս դժուար բան մըն է՝ բնական պայմաններու տակ։