Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Կեան­քի յա­րա­ցոյց­նե­րը, այ­սինքն կեան­քի ի­տէա­լը եւ մտա­տի­պա­րը եր­կին­քի չափ բարձր են։ Ու­րիշ խօս­քով՝ ան­մար­մին են եւ ան­հա­սա­նե­լի։ Եւ հո­գին կը հիւ­սէ՝ զա­նոնք կեն­դա­նի ներշն­չում­նե­րով այն ե­րա­զանք­նե­րուն՝ ո­րոնց անձ­նա­տուր կ՚ըլ­լայ շնոր­հիւ իր ե­րե­ւա­կա­յու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մար­դիկ միշտ կեան­քի դիւ­րին եւ հա­ճե­լի կող­մը կ՚ու­զեն ապ­րիլ։ Բնա­կան է այս, քա­նի որ դիւ­րին ու հա­ճե­լի վի­ճակ մը ա­ւե­լի հրա­պու­րիչ է, քան դժուա­րին ու տա­ժա­նե­լի, խրթին կա­ցու­թիւն մը։ Բայց պէտք է խոր­հիլ, թէ՝ ար­դեօք ա­մէն դիւ­րին ու հա­ճե­լի ի­րո­ղու­թիւն օգ­տա­կար եւ բա­րե­բեր կրնա՞յ ըլ­լալ։ Խնդրա­կա՛ն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Չա­րէն բա­րիք յա­ռաջ կու գա՞յ։ Ե­թէ ժո­ղովր­դեան ի­մաս­տու­թեան հա­մա­ձայն խօ­սինք, բա­րիք կու գա՛յ չա­րէն, քա­նի որ կ՚ը­սուի, թէ «չկա՛յ չա­րիք որ չծնի բա­րիք»։ Ու­րեմն կեան­քի ընդ­հա­նուր փոր­ձա­ռու­թեան եւ վկա­յու­թեան հե­տե­ւե­լով կա­րե­լի է ը­սել, թէ չա­րէն բա­րիք յա­ռաջ կու գայ, եւ թէ՝ օգ­տա­կա՛ր բա­րիք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Տիե­զեր­քը եւ մարդ­կա­յին կեան­քը հա­կա­դիր ու­ժե­րու վրայ հիմ­նուած է եւ այդ հա­կադ­րու­թիւն­ներն են որ շար­ժում, այ­սինքն կեն­սու­նա­կու­թիւն, նե­րուժ կը ստեղ­ծեն։ Զոր օ­րի­նակ՝ մար­դուս մէջ ե­թէ փա­փա­քի զգա­ցու­մը չըլ­լար, գործ յա­ռաջ կու գա՞ր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ յա­ճախ կը խոր­հինք ու կը խօ­սինք կեան­քի մա­սին՝ ա­նոր ա­նի­մա­նա­լի խոր­հուր­դին ու գաղտ­նիք­նե­րուն վրայ, չենք անդ­րա­դառ­նար, չենք նկա­տեր, որ ա­նոր զա­նա­զան դրուագ­նե­րուն մէջ տար­բե­րու­թիւն չկա՛յ, այլ՝ կեր­պա­րա­նա­փո­խու­թի՛ւն։ Ուս­տի մա՛հն ալ մար­դուս հա­մար «կեր­պա­րա­նա­փո­խու­թիւն» մըն է. բո­վան­դա­կու­թեան, էու­թեան փո­փո­խու­թիւն չկայ, քա­նի որ մի­ջու­կը, կո­րի­զը միշտ կեա՛նքն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ինչ­պէս մարդ­կա­յին բո­լոր գոր­ծու­նէու­թեան եւ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն մէջ, հա­ւատ­քի մէջ ալ յա­րա­տե­ւու­թիւ­նը անհ­րա­ժեշտ է ա­նոր կա­տա­րե­լու­թեան հա­մար։ Ար­դա­րեւ նպա­տա­կի մը հաս­նե­լու հա­մար պէտք է ջա­նա­դիր ըլ­լալ՝ աշ­խա­տիլ, բայց չի բա­ւեր ա­սի­կա, այլ պէտք է յա­րա­տե­ւել, աշ­խա­տիլ ա­ռանց վհա­տե­լո՛ւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ «օ­տա՛ր» մէ­կը՝ ըն­կե­րը՝ մեր ան­ձին պէս պէտք է սի­րել, կ՚ը­սուի, ա­պա ու­րեմն, մեր ազ­գա­կան­նե­րը, մեր ա­րե­նա­կից­նե­րը՝ մեր եղ­բայր­նե­րը, մեր հա­մազ­գի­նե­րը, ո­րոնք բաղ­դատ­մամբ «օ­տար» ըն­կեր­նե­րուն՝ մե­զի ա­ւե­լի՛ մեր­ձա­ւո­րա­գոյն ըլ­լալ­նուն պատ­ճա­ռով, բնա­կա­նա­բար պէ՛տք է որ ա­ւե­լի հա­րա­զատ, ա­ւե­լի սերտ սի­րով սի­րենք։ Այս կը նշա­նա­կէ, որ ու­րեմն, ա­ռա­ւե­լա­բար ան­հա­մե­մատ սի­րով սի­րե­լու ենք մեր եղ­բայր­նե­րը, մեր մեր­ձա­ւոր­նե­րը՝ ո­րոնք կրկին սի­րոյ ար­ժա­նի են։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աստուածամօր տօնը, սիրելի՜ բարեկամներ, ամբողջ աշխարհի կանանց տօնն է։ Արդարեւ, կիներ, որոնք իրենց իրաւունքը կորսնցուցած էին դարեր առաջ եւ զանազան նեղութիւններու կ՚ենթարկուէին ու կը չարչարուէին այս կամ այն անիրաւութեան եւ անարդարութեան պատճառով եւ որոնք հաւասար չէին նկատուեր այր-մարդուն, որպէս՝ մա՛րդ, կիներ, որոնք իրաւազրկուած ու հալածական՝ կը տառապէին, քանի որ վիրաւորուած էր իրենց մարդկային արժանապատուութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

17 Սեպ­տեմ­բեր 1911 թուա­կիր Հայ Մա­մու­լին մէջ կը հան­դի­պինք «Բաց-հար­ցա­րան» նա­մա­կի մը՝ ուղ­ղուած Պատ­կա­ռե­լի Կրօ­նա­կան Ժո­ղո­վին՝ Մա­նուկ Դա­նիէ­լեա­նի կող­մէ, ուր պա­տաս­խան կը սպա­սուի կարգ մը քա­հա­նա­նե­րու զեղ­ծա­րար եւ ան­նե­րե­լի յան­ցանք­նե­րով պատ­ճառ դար­ձած գայ­թակ­ղու­թիւն­նե­րուն մա­սին։ Մա­նուկ Դա­նիէ­լեա­նի ստո­րագ­րու­թեամբ յանձ­նուած այս գրու­թեան մէջ, այդ­պի­սի քա­հա­նա­ներ կ՚ա­նուա­նուին՝ «գիժ-տէր­տէր­ներ»։ Ու­րեմն տես­նենք, թէ այս գրու­թեամբ ո՞ր հար­ցում­նե­րուն պա­տաս­խան կը սպա­սուի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Կոյս Մա­րիա­մի ստա­ցած ա­ւե­տա­բեր պա­տուէ­րով կի­ներ վերս­տա­ցան մարդ­կա­յին ցե­ղի նա­խա­մօր՝ Ե­ւա­յի մեղ­քի պատ­ճա­ռով կորսն­ցու­ցած յարգն ու պա­տի­ւը, եւ ան­շուշտ ի­րա­ւուն­քը եւ ա­զա­տու­թիւ­նը։