Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վիքթոր Հիւկօ կ՚ըսէ, թէ՝ մամուլը ընկերային աշխարհին լո՛յսն է, եւ ուր որ լոյս կայ, հոն կայ նաեւ Նախախնամութեան մատը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Թուականէս 137 տարի առաջ սկսաւ ելեկտրական լոյսի գործածութիւնը՝ Թհոմըս Էտիսընի մատուցած ծառայութեան շնորհիւ։ Արդարեւ, Էտիսըն ամէն գնահատանքի եւ յարգանքի արժանի ծառայութիւն մըն էր մատուցած մարդկութեան, եւ առանց այլեւայլի, դասուած  է աշխարհի ամենամեծ մարդոց եւ բարերարներու կարգին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ժողովրդական իմաստութիւնը, ընդհանրապէս կարճ նախադասութեան մը մէջ կը խտացնէ կարգ մը ճշմարտութիւններ, որոնք կրնան հատորներու նիւթ դառնալ եւ երկար բացատրութիւններու առարկայ ըլլալ։ Եւ արդէն «իմաստութիւն»ը այն է՝ որ հակիրճ եւ հասկնալի կերպով կը ներկայացնէ ճշմարտութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ, Խա­չին նուի­րուած չորս տօ­նե­րէն վեր­ջինն է՝ Վա­րա­գայ Սուրբ Խա­չի տօ­նը։
Ար­դա­րեւ, Ս. Խա­չին նուի­րուած չորս տօ­նե­րէն ե­րե­քը կը նշեն քրիս­տո­նէա­կան միւս ե­կե­ղե­ցի­նե­րը, իսկ Վա­րա­գայ Ս. Խա­չի տօ­նը յա­տուկ է միայն Հայ Ե­կե­ղե­ցիին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Զուարճութեան եւ հաճոյքի փափաքը մարդուն բնական եւ անհրաժեշտ պահանջներէն է, ինչպէս՝ աշխատանքը եւ գործելը։ Արդարեւ, զուարճութիւնը՝ աշխատութեան հետ կեանքը հաւասարակշռող կարեւոր ազդակ մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ազատութիւն» եւ «անկախութիւն»՝ ահաւասիկ երկու արժէքներ, որ մարդս «մարդ» կ՚ընեն եւ կը զգացնեն, թէ ան ինքնութիւն մը ունի, անհատ մըն է՝ դատելու, որոշելու եւ իր կեանքի ընթացքը ընտրելու կարողութեամբ օժտուած։ Այս երկու արժէքներն են որ անհատը «ա՛նձ» մը կ՚ընեն եւ առիթ կու տան, որ ան արժանապատ-ւութեան տէր, ինքնակամ անձնաւորութիւն մը ըլլայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վիճաբանութիւնը, իր շնորհալի կերպով եւ մարդկային արժանապատուութեան գիտակցութեան սահմաններուն մէջ՝ բանականութեան եւ խորհելու ու արտայայտուելու ազատութեան բնական մէկ պահա՛նջքն է։ Արդարեւ, պարզ է եւ հասկնալի, թէ խորհող մարդը կը վիճաբանի, քանի որ թէեւ ճշմարտութիւնը մէ՛կ է, բայց զայն գտնելու ճամբաները եւ միջոցները՝ տարբե՛ր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հաւաքական-ընկերային կեանքի մէջ կը գտնուին անձեր, որոնք լուրջ եւ յայտնի անյարմարութիւններ, թերութիւններ եւ տկարութիւններ ունենալով հանդերձ, իրենց դիրքը պահել կ՚ուզեն։ Այդ անձերը՝ որոնց գրաւած սխալ դիրքը եւ պաշտօնը, իրենցմէ աւելի ուրիշներու նիւթական եւ բարոյական վնասներուն պատճառ կ՚ըլլան, եւ իրենց անյարմարութեամբ շուրջինները վնասներու կ՚ենթարկեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ծե­րու­թիւ­նը, ընդ­հան­րա­պէս կը նշա­նա­կէ՝ չոր­նալ եւ չոր­ցած ա­նա­պա­տի մը մէջ ապ­րիլ, ե­թէ կա­րե­լի է «ապ­րիլ» ը­սել, այդ ա­մուլ եւ ան­շարժ կեան­քին։
Ա­նոնք որ չե՛ն ծա­նօ­թա­ցած Կի­կե­ռո­նի «Cato Maior»ին, որ կը կար­ծուի, թէ Ն.Ք. 44 թուա­կա­նին գրած է, երբ 62 տա­րե­կան էր, ան­շուշտ կրնան խոր­հիլ, թէ ծե­րու­թեան շրջա­նը մար­դուս ամ­լու­թեան եւ ան­շար­ժու­թեան շրջանն է, եւ թէ չոր­ցած ա­նա­պա­տի մը մէջ ապ­րի՛լ կը նշա­նա­կէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնութիւնը ունի իր եղանակները եւ անոնցմէ մէկն է աշունը։ Եւ ինչպէս բնութիւնը ունի իր եղանակները, մարդիկ ալ իրենց կեանքի ընթացքին ունին իրենց յատուկ եղանակները ե՛ւ աշունը…։