Հոգե-մտաւոր

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Սուտ»ը կը կա­յա­նայ սխալ բան մը ը­սե­լու մէջ՝ խա­բե­լու դի­տա­ւո­րու­թեամբ, ինչ­պէս կ՚ը­սէ Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս։ Ուս­տի սու­տին մէջ ճշմար­տու­թիւն չի գտնուիր։ Սու­տը, այս ի­մաս­տով, ճշմար­տու­թեան դէմ ա­մե­նէն մեծ եւ ուղ­ղա­կի թշնա­մին է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Խո­հե­մու­թիւն» զգու­շա­ւոր եւ շրջա­հա­յեաց ըլ­լալ, ո­րե­ւէ գոր­ծի մը սկսե­լէ ա­ռաջ լա՛ւ մը խոր­հիլ եւ մէկ ան­գա­մէն ո­րո­շում չտա՛լ, կը նշա­նա­կէ։ Այս ի­մաս­տով «խո­հե­մու­թիւն»ը ա­ռա­քի­նու­թիւն մըն է, յատ­կու­թիւն մը՝ որ մարդս կը պա­հէ շատ մը վտանգ­նե­րէ եւ ար­գելք կը հան­դի­սա­նայ հա­ւա­նա­կան վնաս­նե­րու ի­րա­կա­նաց­ման։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Բար­կու­թիւն, «ցա­սում», «զայ­րոյթ», զգա­ցում մը՝ որ յա­ճախ կը դի­մա­ւո­րուինք մեր ա­մէ­նօ­րեայ կեան­քին մէջ։ Զգա­ցո՛ւմ մը՝ որ թէ՛ կը զգանք եւ թէ կը դի­մա­ւո­րուինք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնա­կան ե­րե­ւոյթ մըն է՝ մարդ, ընդ­հան­րա­պէս իր ու­շադ­րու­թիւ­նը կը կեդ­րո­նաց­նէ իր իսկ գոր­ծե­րուն «մե­ծու­թեան» ու «կա­րե­ւո­րու­թեան» վրայ եւ ինք­զինք «մե՛ծ» ու «կա­րե­ւո՛ր» անձ մը կը նկա­տէ։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Բա­րե­կա­մու­թիւն»ը իր իս­կա­կան ի­մաս­տով, մարդ­կա­յին ա­մէն յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու մէջ գե­րա­դաս զգա­ցում մըն է՝ գլխա­ւո­րը, անհ­րա­ժեշ­տը եւ լրա­ցու­ցի­չը ա­նոնց։ Մարդ­կա­յին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու գա­գաթ­նա­կէ՛տն է բա­րե­կա­մու­թիւ­նը, քա­նի որ ա­նոր ազ­դակ­նե­րը ո՛չ թէ նիւ­թա­կան կամ մարմ­նա­ւոր, այլ բա­րո­յա­կան բարձր ար­ժէք­ներ են՝ բա­րին, գե­ղե­ցի­կը եւ ճշմա­րի­տը։

​ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ու­ժը՝ ո՛ւժ է, զոր նոյն աղ­բիւ­րը կը հայ­թայ­թէ ա­մէն տեղ եւ ա­մէն ա­տեն, հա­մե­մա­տա­բար՝ եր­բեմն տկար, եր­բեմն ալ շատ զօ­րա­ւո՛ր։ Ուս­տի ա­մէն ուժ իր ժա­մա­նա­կին եւ տե­ղին մէջ մե՛ծ է եւ զօ­րա­ւոր, կա­րե­ւոր, եւ ազ­դակ մըն է մարդ­կա­յին յա­ռաջ­դի­մու­թեան եւ լու­սա­ւո­րու­թեան։ 

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Վստա­հու­թիւն»ը՝ ան­ձեր ի­րա­րու կա­պե­լու զօ­րա­ւոր ազ­դակ մըն է՝ կապ մը, որ ո­րե­ւէ կաս­կա­ծի, տա­րա­կու­սան­քի պատ­ճա­ռած երկմ­տու­թիւ­նը բո­լո­րո­վին կը ջնջէ եւ ան­կեղծ փոխ­յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու, ա­ռողջ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու մշակ­ման ա­ռիթ կ՚ըն­ծա­յէ։ Վստա­հու­թիւ­նը, ու­րեմն ա­պա­հո­վու­թիւն է, հա­ւաս­տիք է, ե­րաշ­խիք է, յո՛յս է, որ հաս­տատ հա­մո­զու­մի մը հե­տե­ւանքն է՝ որ կը կազ­մուի մար­դուս մտքին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յա­ճախ կը խօ­սինք նոյն հար­ցին շուրջ, եւ կ՚ը­սենք, որ ճշմա­րիտ տգի­տու­թիւ­նը, իս­կա­կան տգի­տու­թիւ­նը՝ ո՛չ թէ չգիտ­նալ է, այլ՝ չգիտ­ցա­ծին չանդ­րա­դառ­նալ, չգիտ­ցա­ծը չգիտ­նալ եւ գիտ­նալ կար­ծել է այն ա­մէն ինչ՝ ո­րոնց մա­սին ո­րե­ւէ տե­ղե­կու­թիւն չու­նի, եւ կամ մա­կե­րե­սա­յին ծա­նօ­թու­թիւն մը ու­նե­նալ եւ կար­ծել, թէ այդ մա­սին գի­տէ ա­մէն ինչ…։ Կան, ո­մանք ի­րենց մա­կե­րե­սա­յին տե­ղե­կու­թիւն­նե­րով ի­րենք զի­րենք «ա­մե­նա­գէտ» եւ աս­կէ-ան­կէ ստա­ցած տե­ղե­կու­թիւն­նե­րով «մաս­նա­գէտ» կը հռչա­կեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ 

Կեան­քի ընդ­հա­նուր փոր­ձա­ռու­թիւ­նը ցոյց կու տայ մե­զի, թէ ա­մէն գե­րա­զանց յատ­կու­թիւն, ֆի­զի­քա­կան, ի­մա­ցա­կան կամ հո­գե­կան, զոր օ­րի­նակ՝ գե­ղեց­կու­թիւն, յա­ջո­ղու­թիւն կամ կա­տա­րե­լու­թիւն, ու­նի իր թշնա­մին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ա­զա­տու­թիւն»ը՝ ի­մա­ցա­կա­նու­թեան եւ կամ­քին մէջ ար­մա­տա­ցած կա­րո­ղու­թիւնն է՝ գոր­ծե­լու կամ չգնոր­ծե­լու, ը­նե­լու այս կամ այն, ինք­նա­կամ ու ան­կա­խօ­րէն վճռե­լու կա­տա­րե­լիք գոր­ծեր։ Այս սահ­մա­նու­մէն կը հե­տե­ւի, թէ հա­ցը, ջու­րը եւ օ­դը ի՛նչ որ է մար­դուս մարմ­նին, ֆի­զի­քա­կան էու­թեան հա­մար, ա­զա­տու­թիւ­նը նոյնն է մար­դուս մտա­ւոր կեան­քին հա­մար։