Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին հո­գին ալ ի­րեն յա­տուկ ե­ղա­նակ­նե­րը ու­նի։
Ա­ռա­ջին ակ­նար­կով թե­րեւս տա­րօ­րի­նակ թուի հո­գիին ե­ղա­նակ­ներ ու­նե­նա­լու ի­րո­ղու­թիւ­նը, բայց ու­նի՛, կեան­քի ընդ­հա­նուր ըն­թաց­քին մէջ մարդ­կա­յին հո­գին «ե­ղա­նակ»ներ կ՚ապ­րի՝ եր­բեմն զուարթ գա­րուն, եր­բեմն ջերմ ու ե­ռան­դուն ա­մառ, եր­բեմն տխուր եւ տրտում ա­շուն եւ եր­բեմն ալ խստա­շունչ եւ յու­սա­բե­կիչ ձմեռ…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Համ­բե­րու­թիւ­նը կեա՛նք է», կ՚ը­սէ ժո­ղովր­դա­կան ի­մաս­տու­թիւ­նը, բայց ան­մի­ջա­պէս ետք կ՚ա­ւեց­նէ. «Շատն ալ տան­ջա՛նք է»։ Կեան­քի զա­նա­զան նե­ղու­թիւն­նե­րու, դժուա­րու­թիւն­նե­րու, մին­չեւ իսկ ցա­ւե­րու եւ վիշ­տե­րու որ­պէս դեղ­թափ կամ դար­ման, ընդ­հան­րա­պէս կը յանձ­նա­րա­րուի համ­բե­րու­թիւն եւ յա­ճախ ցոյց կը տրուի կեան­քէն օ­րի­նակ­ներ՝ ուր համ­բե­րա­տա­րու­թեամբ յաղ­թա­հա­րուած են նե­ղու­թիւն­ներ։ Այս ի­մաս­տով «համ­բե­րու­թիւն»ը, մարդս խա­ւա­րէն դէ­պի լոյս տա­նող մի­ջոց մը, ճամ­բայ մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Տիե­զեր­քի բո­լոր ա­րա­րած­նե­րուն մէջ միա՛յն մարդն է որ կը բնո­րո­շուի «Աս­տուա­ծա­յի­նին զգա­ցու­մով»ը։ Աս­տուած­ճա­նա­չու­թիւն եւ կրօն­քի զգա­ցում՝ մար­դուն միայն յա­տուկ հո­գե­վի­ճակ մըն է։ Ար­դա­րեւ մարդ­կա­յին հո­գին, որ­քան ալ տա­րուի երկ­րա­ւոր վա­յելք­նե­րու հրա­պոյ­րէն, ի վեր­ջոյ չի կրնար գե­րին դառ­նալ ու մնալ ա­նոնց եւ չի թո­ղուր, որ վերջ­նա­կա­նա­պէս տի­րա­պե­տեն իր վրայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մար­դիկ միշտ պատ­րաստ են գո­վել եւ պա­տուի­րել բարձր ա­ռա­քի­նու­թիւն­ներ։ Ար­դա­րեւ, հին շրջա­նի փի­լի­սո­փա­ներ գրած են ճա­ռեր՝ ո­րոնց­մով կը պա­հան­ջեն ի­րենց եւ ի­րենց քա­ղա­քա­ցի­նե­րուն վրայ տես­նուա­ծէն եւ կար­ծուա­ծէն շատ ա­ւե­լի ազ­նուա­կան ա­ռա­քի­նու­թիւն­ներ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յա­ճախ կը խոր­հիմ. մարդ թէ՛ չար եւ թէ՛ բա­րի, թէ՛ ան­գութ եւ թէ՛ գո­րո­վա­լից կրնա՞յ  ըլ­լալ։ Ան­շուշտ որ բա­ցար­ձակ ճիշդ ար­դիւն­քի մը հաս­նիլ կա­րե­լի չէ՛ այս մա­սին, ինչ­պէս մարդ­կա­յին բնու­թեան ա­մէն վի­ճա­կին, բայց մօ­տա­ւո­րա­պէս գա­ղա­փար մը գո­յաց­նել կա­րե­լի կ՚ըլ­լայ, երբ մարդ էա­կի բնու­թիւ­նը ու­սում­նա­սի­րուի տար­բեր ե­րե­սակ­նե­րով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահ­քի շրջա­նի վե­ցե­րորդ Կի­րա­կին է՝ «Գալս­տեան Կի­րա­կի»ն։ Այս շրջա­նը կը վեր­ջա­նայ այս վե­ցե­րորդ Կի­րա­կիին յա­ջոր­դող շա­բա­թով։ Այս վեր­ջին՝ վե­ցե­րորդ Կի­րա­կին կը պատ­մէ Յի­սուս Քրիս­տո­սի երկ­րորդ Գա­լուս­տը։ Ար­դա­րեւ, ա­ռա­ջին Գա­լուս­տը ե­ղաւ Իր մարմ­նա­ցու­մով ու մար­դե­ղու­թեամբ՝ փրկե­լու հա­մար մարդ­կու­թիւ­նը, անդ­րա­դարձ­նե­լու եւ զգու­շաց­նե­լու հա­մար զա­նոնք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քը, մար­դուս տրուած «ա­ռիթ» մըն է եւ ա­ռիթ­ներ կ՚ար­դիւ­նա­ւո­րուին, նպա­տա­կին կը ծա­ռա­յեն, երբ լաւ տնտե­սուին, նպա­տա­կա­յար­մար օգ­տա­գոր­ծուին։ Ուս­տի ա­ռիթ­նե­րը մի­ջոց­ներ են՝ նպա­տա­կի հաս­նե­լու եւ ու­րեմն մի­ջո­ցը պէտք է նպա­տա­կա­յար­մար կեր­պով գոր­ծա­ծել, նպա­տա­կին հաս­նե­լու եւ լա­ւա­գոյն ար­դիւն­քը ձեռք ձգե­լու հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Աս­տուած որ ստեղ­ծեց քեզ ա­ռանց քե­զի, չու­զե՛ց փրկել քեզ ա­ռանց քե­զի», կ՚ը­սէ Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս։
Ա­ւե­տա­րա­նը, մե­ղա­ւոր­նե­րուն հան­դէպ Աս­տու­ծոյ ո­ղոր­մու­թեան յայտ­նու­թիւնն է Յի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­մէն տե­սակ պար­գեւ իս­կա­կան ար­ժէք կը ներ­կա­յաց­նեն երբ տե­ւա­կան են, ա­նոնց տպա­ւո­րու­թիւ­նը որ­քան եր­կար տե­ւէ ա՛յն­քան ար­ժէք կը ստա­նան ա­նոնք։ Եւ այս ի­րո­ղու­թիւ­նը ի զօ­րու է բո­լոր պար­գեւ­նե­րու հա­մար՝ աշ­խար­հա­յին-նիւ­թա­կան եւ հո­գե­ւոր պար­գեւ­նե­րու հա­մար՝ ո­րոնք կը տրուին ո­րե­ւէ կեր­պով մար­դուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յով­հան Ման­դա­կու­նի Հայ­րա­պետ ապ­րած եւ գոր­ծած է մօ­տա­ւո­րա­պէս 420-490 թուա­կան­նե­րուն։ Ան ե­ղած է «կրտսեր թարգ­մա­նիչ»նե­րէն՝ որ­պէս ար­ժա­նա­ւոր ա­շա­կերտ Ս. Սա­հակ Կա­թո­ղի­կո­սի եւ Մես­րոպ Մաշ­տո­ցի յա­ջոր­դած սե­րուն­դին։