Հոգե-մտաւոր

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին տկա­րու­թիւն մը, կամ թե­րու­թիւն մըն է «գիտ­ցա­ծը չսոր­վեց­նե՛լ» ու­րի­շին, ի՛նչ որ կա­րե­լի է տես­նել շատ մը մար­զե­րու մէջ ընդ­հան­րա­պէս։ Մինչ­դեռ գի­տե­լիք ու գի­տու­թիւն՝ մարդ­կա­յին ար­ժէք մը, մշա­կու­թա­յին եւ ըն­կե­րա­յին հա­սա­րա­կաց հարս­տու­թիւն մըն է՝ որ պէ՛տք է փո­խան­ցուի սե­րուն­դէ սե­րունդ, ինչ­պէս կը փո­խան­ցուի ո­րե­ւէ ստա­ցուածք, որ­պէս ժա­ռանգ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Որ­քան ալ խօ­սինք, խորհր­դա­ծենք իր մա­սին, մար­դը իր ամ­բող­ջու­թեամբ միշտ «ան­ծա­նօթ» մըն է, այն­քան ան­ծա­նօթ, որ ա­մե­նէն ա­ւե­լի ինքն ի­րեն ան­ծա­նօթ է, օ­տար մը կար­ծես՝ մարդս իր մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Սրբոց Ղե­ւոն­դեանց քա­հա­նա­ներ» ա­նուան տակ կը ճանչ­ցուին այն հո­գե­ւո­րա­կան­նե­րը՝ ո­րոնք Վար­դա­նանց պա­տե­րազ­մէն (451) յե­տոյ, Ատ­րոր­միզդ մարզ­պա­նի թե­լադ­րան­քով, պար­սիկ­նե­րու Յազ­կերտ Բ.-ի հրա­մա­նով ձեր­բա­կա­լուե­ցան՝ Հա­յե­րու ապս­տամ­բա­կան եւ ըմ­բոս­տա­կան նոր խլրտում­նե­րէն զերծ պա­հե­լու հա­մար եր­կի­րը, եւ տա­րուե­ցան Ա­պար աշ­խար­հի Նու­շա­պուհ բեր­դը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահ­քի 4-րդ Կի­րա­կին՝ Ճա­շու Ա­ւե­տա­րա­նի «Ա­նի­րաւ Տնտես»ի ա­ռա­կին պատ­ճա­ռով, կո­չուած է «Տնտե­սի Կի­րա­կի», ուր կը վեր­լու­ծուի տնտե­սու­թեան կա­րե­ւո­րու­թիւ­նը, տնտե­սու­թեան պատ­շա­ճու­թեան սահ­ման­նե­րը եւ մա­նա­ւանդ տնտե­սին ան­հա­տա­կան նկա­րա­գի­րը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ը­սինք, որ «օ­րէնք»ը՝ ընդ­հա­նուր ըն­կե­րա­յին կեան­քը դիւ­րաց­նող եւ հար­ցե­րու լու­ծում բե­րող, ճշմա­րի­տին եւ բա­րիին գոր­ծադ­րու­թեան ա­ռիթ տուող կա­նոն­նե­րու դրու­թիւնն է, որ կը յե­նուի բա­նա­կա­նու­թեան վրայ՝ որ ի­մաս­տու­թեան ար­դի՛ւնքն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սա ա­նու­րա­նա­լի ի­րո­ղու­թիւն մըն է, որ մարդ­կա­յին կեան­քը՝ թէ՛ ան­հա­տա­կան եւ թէ հա­ւա­քա­կան, կը կա­ռա­վա­րուի կարգ ու կա­նո­նով, ընդ­հա­նուր առ­մամբ՝ օ­րէնք­նե­րով։ Ուս­տի Ե­կե­ղե­ցին ալ ու­նի իւ­րա­յա­տուկ կար­գը եւ կա­նո­նը, ի­րա­ւուն­քը եւ օ­րէն­քը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին բնու­թիւ­նը եւ կրօ­նը հա­մա­պա­տաս­խան ըլ­լա­լու եւ հա­մըն­թաց ըն­թա­նա­լու հա­մար պայ­մա՛ն է ներ­դաշ­նա­կել այս եր­կու­քը, եւ այն ա­տեն է, որ կրօ­նը օգ­տա­կար տարր մը կ՚ըլ­լայ մար­դուն հա­մար։ Կրօ­նին նպա­տա­կա­յար­մար գոր­ծա­ծու­թիւնն է, որ մարդս կ՚եր­ջան­կաց­նէ հո­գե­պէս եւ ան կը ծա­ռա­յէ մար­դուն վերջ­նա­կան ե­րա­նե­լու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ յա­ճախ կը հիւ­րա­սի­րենք բա­րե­կամ­ներ ճոխ սե­ղան­նե­րու շուրջ, խոր­հա՞ծ ենք եր­բեք թէ՝ մեր սիր­տը, մեր ան­կեղ­ծու­թիւ­նը եւ մա­նա­ւա՛նդ մեր սէ­րը ճոխ է ա­նոնց հան­դէպ, որ­քան սե­ղան­նե­րը։ Ար­դա­րեւ ճա­շա­սե­ղան մը որ­քան ալ ճոխ ու հա­րուստ ըլ­լայ, ե­թէ կը պակ­սի ի­րա­կան եւ ան­կեղծ սէ­րը՝ ա­պա ու­րեմն ո՛­չինչ պի­տի ար­ժէ ա­նի­կա։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը բո­լո­րենք Մեծ պա­հոց շրջա­նը, պէտք է խոր­հիլ հո­գե­ւոր նիւ­թե­րու մա­սին, ա­ւե­լի՛, քան՝ ի՛նչ պէտք է ու­տել կամ չու­տել այս շրջա­նին, քա­նի  որ այդ աշ­խար­հա­յին-մարմ­նա­կան կողմն է ներ­կայ ընդ­հա­նուր ապ­րե­լա­կեր­պին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պա­հոց եր­րորդ Կի­րա­կիին՝ Ճա­շու ժա­մուն կը կար­դա­ցուի Ղու­կա­սի Ա­ւե­տա­րա­նին ԺԵ. գլու­խը, ուր կը պատ­մուի «Ա­նա­ռակ որ­դի»ին ա­ռա­կը։