Արխիւ
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Երբեք պէտք չէ զարմանալ, որ այսօր մանաւանդ սփիւռքի մէջ ապրող մեր մանուկները, պատանիներն ու երիտասարդները հայերէն չեն գիտեր, որովհետեւ այդ մէկը մեր օրերուն յատուկ երեւոյթ մը չէ. Պոլսոյ, Թիֆլիզի, ինչպէս նաեւ հայկական այլ գաւառներու մէջ հայերէն չգիտցող մանուկներուն թիւը շատ շատ էր. այնքան շատ, որ Նիկողայոս Տէր-Ղեւոնդեան 1910 թուականին կը հրատարակէր «Արփիկ» խորագրով աշխատութիւն մը, որուն բացատրութեան մէջ կը գրէ. «Այբբենարան հայախօս եւ օտարախօս հայ մանուկների համար»:
ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ
Գիտնականներ ընդհանրապէս այն կարծիքին են, որ ժամանակակից արհեստագիտութիւնը, գործիքները, բջիջայինները շատ օգտագործելով՝ մարդիկ յիշողութեան լուրջ դժուարութիւններ սկսած են ունենալ: Այս մասին Ռեպեքա Սիլի յօդուածը հրապարակուած է «Կարտիըն»ի կայքին մէջ:
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Այսօրուան մեր սիւնակով սիրելի ընթերցողներուն կը ներկայացնենք լուսահոգի Զարեհ Արքեպիսկոպոսի մէկ քարոզը, խօսուած Ս. Մարիամ Աստուածածինի վերափոխման տօնին առիթով:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Ռազմիկ Փանոսեան. «Արեւմուտքը այնքան փոխուած է, որ նախկին ձեւերով այլեւս կարելի չէ մօտենալ երեխաներուն, որոնց պէտք է տրամադրել միջոցներ»:
«Արեւմտահայերէնը սփիւռքի հարցն է։ Չեմ ըսեր, որ Հայաստանը դեր չունի, սակայն սփիւռքի հարցերը պէտք է լուծուին սփիւռքին կողմէ։ Սփիւռքը նախ եւ առաջ պէտք է պահպանէ իր կառոյցները»:
Երէկ, Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան Պատրիարքարանի ամարանոցին մէջ ընդունեց Կղզեաց հոգեւոր հովիւ եւ Պէյօղլուի սուրբ եկեղեցեաց քարոզիչ Տ. Յարութիւն Վրդ. Տամատեանը, յայտնի երաժիշտ Մաժակ Թօշիկեանը, Էսաեան սանուց միութեան վարչութեան ատենապետուհի Մարիամ Տրամէրեանը, «Մարալ» երգի-պարի համոյթի գեղարուեստական ղեկավար Կարպիս Չափքանը եւ գլխաւոր պարուսոյց Իրիս Չափքանը։
Երէկ երեկոյեան, Գնալը կղզիի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ մէջ տեղի ունեցաւ «Patrik Avedis'in Gizemli Yaşamı» գիրքին շնորհանդէսը։
Հանդիսութեան ներկայ էր Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան, որու կողքին էին Տ. Զաքէոս Ծ. Վրդ. Օհանեան, Կղզեաց հոգեւոր հովիւ Տ. Յարութիւն Վրդ. Տամատեան, Պատրիարքական փոխանորդ Տ. Գրիգոր Աւ. Քհնյ. Տամատեան։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ծերութիւնը յոռի վարժութիւն մըն է։ Աշխատող մարդը ժամանակ կ՚ունենայ այդ վարժութիւնը ձեռք բերելու»։ Այսպէս կը բացատրէ ծերութիւնը՝ ֆրանսացի վիպագիր եւ պատմաբան André Maurois (1885-1967թթ.), որուն իսկական անունն է՝ Emil Salomon Wilhelm Herzog…
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Որոշ ժամանակ թրքերէն բառեր գործածելը սովորութիւն ըլլալէ անդին ստիպուածութիւն մըն էր, որովհետեւ տակաւին նոր կազմաւորուող աշխարհաբարը չունէր շատ բառերու համարժէքը: Ժամանակը ունի բառեր ծնելու եւ միաժամանակ սպաննելու կարողութիւնը. շատ մը բառեր որ կը գործածուէր դար մը առաջ՝ այսօր լոկ բառարանային են, իսկ շատ մը բառեր, որ այսօր կը գործածենք՝ ամբողջութեամբ անծանօթ անցեալին:
Երէկ երեկոյեան, Մեծ կղզիի Ս. Աստուածածին հայ կաթողիկէ եկեղեցւոյ մէջ տեղի ունեցաւ «Մենք երգ ենք» խորագրեալ երաժշտական ձեռնարկներու հերթականը։ Երիտասարդներու երաժշտական կատարումները այս փուլին եւս արժանացան ներկաներու ծափահարութիւններուն։
Թեհրան-Ռիատ առանցքին վրայ ձիւնահալը թափով կը շարունակուի՝ ամենաբարձր մակարդակի վրայ այցելութիւններու փոխանակումով։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդումներով, Իրանի արտաքին գործոց նախարար Ամիր Ապտուլլահիան այս օրերուն կ՚այցելէ Սէուտական Արաբիա։
Վրաստանի եւ Իսրայէլի միջեւ ազատ առեւտուրի շուրջ բանակցութիւններ պիտի սկսին յաջորդ տարի։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդումներով, Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիպաշվիլի վերջին օրերուն պաշտօնական այցելութիւն մը տուաւ Իսրայէլ, ուր հիւրընկալուեցաւ վարչապետ Պենիամին Նեթանիյահուի կողմէ։
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
Մարդկային գոյութեան վաղուց ներթափանցած են դաժանութեան հակումները, որոնք կարելի է նկատել կեանքի տարբեր ոլորտներու մէջ՝ անձնական փոխազդեցութիւններէն մինչեւ կլոպալ հակամարտութիւններ: Մեր իրականութեան դժբախտ կողմն է «դաժան աշխարհը», որ կը բնութագրուի անգութութեամբ, անարդարութեամբ եւ տառապանքով:
Հայաստանի վարչապետը ամփոփեց ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան խորհուրդի արտահերթ նիստին արդիւնքը:
Միջազգային հեղինակաւոր լրատուամիջոցներ միշտ կը գրեն, որ Արցախը վերածուած է մեծ համակեդրոնացման ճամբարի մը:
Թէեւ ո՛չ լրիւ բոլորաձեւ, բայց մարդուս աչքը կլորի վրայ է։ Առանց հաշուելու կոպերը՝ աչք ըսուածը գնդիկ մըն է։ Առանց հաշուելու կոպերը՝ աչք ըսուածը գնդիկ մըն է։
Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Արարատ Միրզոյեան ելոյթ մը ունեցաւ համաշխարհային կազմակերպութեան հրատապ նիստին. «Հակառակ աշխարհաքաղաքական տարաձայնութիւններուն, ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան խորհուրդը կրնայ հանդէս գալ՝ որպէս ցեղասպանութեան կանխարգելման, այլ ո՛չ թէ ոգեկոչման կառոյց»։
Նիւ Եորքի երէկուան արտահերթ ժողովին միջազգային դերակատարները արտայայտեցին իրենց վերաբերմունքը՝ մինչ Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանի ներկայացուցիչները հերքեցին հայկական կողմին մատուցած տուեալները։
Ռուսաստան թէեւ անհրաժեշտ կը նկատէ Լաչինի միջանցքի բացումը, սակայն կը խօսի նաեւ մարդասիրական այլ ճանապարհներու օգտագործման մասին։ Ուաշինկթըն այս հանգրուանին ուղիղ երկխօսութեան կոչ կ՚ուղղէ Պաքուին եւ Ստեփանակերտին։ Լոնտոն կը մատնանշէ Արդարադատութեան միջազգային ատեանի որոշումը։ Փարիզ որեւէ իրաւաչափ պատճառ չի տեսներ՝ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչութեան առկայ մեկուսացման համար։ Եւրոմիութիւնը կը մտահոգուի խաղաղութեան գործընթացին ենթարկուելիք հաւանական վնասներով։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հետաքրքիր միտքեր եւ անոնց աչքերը կը տեսնեն թէ՛ հռովմէական եւ թէ միջնադարեան ժամանակներէ մնացած «աւերակ»ները՝ դղեակներու եւ այլազան շէնքերու՝ որոնք մինչեւ այսօր կը պահեն իրենց ճարտարապետական յատկանշական գիծերը։ Դղեակին պաշտպանութեան առաջին գիծը բնութիւնը հայթայթած է իր դիրքովը. երկրորդը՝ ճարտարապետութիւնը՝ իր հաստ եւ հաստատուն պատերովը, աշտարակներովը. երրորդ՝ մարդկային ռազմական հնարամտութիւնը՝ խրամատներու ցանցով մը եւ ջրաբաշխական մեքենականութիւնով, եւ այլն։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր թուականէն 149 տարիներ առաջ՝ 1874 թուականին Յակոբ Պարոնեան կը սկսի խմբագրել «Թատրոն» գրական-երգիծական հանդէսը, որ հայերէնի կողքին լոյս կը տեսնէ նաեւ հայատառ թրքերէնով եւ թրքախառն հայերէնով:
Պէտք է նկատի ունենալ, որ հայերը Պոլսոյ մէջ յայտնի էին նաեւ իրենց թատերական կարողութիւններով եւ նոյնիսկ շատ մը փաշաներ հայկական խումբեր կը հրաւիրէին իրենց առիթները ճոխացնելու համար. նոյնիսկ հրապարակային տօնախմբութիւններու ժամանակ կարեւոր տեղ կը տրուէր հայ թատերախումբերուն եւ հետեւաբար, ինչպէս նաեւ բնականաբար, հայ թատերախումբերը հայերէն ներկայացումներու կողքին կը ներկայացնէին նաեւ թրքերէն թատրերգութիւններ:
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Մարդկութեան պատմութիւնը միշտ ուղեկցուած է ձեւապաշտութեամբ: Մարդ արարածը միշտ ալ ձեւականութիւններու հետամուտ եղած է:
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Օգոստոսի 14-ին՝ Երեւանի «Սուրմալու» առեւտրային կեդրոնի ողբերգական պատահարի առաջին տարելիցի օրը ուրիշ դաժան պատահար մը ցնցեց Հայաստանը. Երեւան-Կիւմրի ճանապարհին, Լանջիկ գիւղի մօտակայքին ինքնաշարժի արկածի հետեւանքով տասնմէկ հոգի զոհուեցաւ, իսկ եօթը վիրաւորուեցաւ, վիրաւորներուն մէկ մասին վիճակը ծանր է…
Երէկ, Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան այցելեց Գնալը կղզիի լողաւազանը, ուր հիւրընկալուեցաւ փրոֆ. տքթ. Էմրէ Պուչքինի գլխաւորած վարչութեան կողմէ։ Ամեն. Ս. Պատրիարք Հօր կողքին էին Տ. Զաքէոս Ծ. Վրդ. Օհանեան, Կղզեաց հոգեւոր հովիւ Տ. Յարութիւն Վրդ. Տամատեան եւ Պատրիարքական փոխանորդ Տ. Գրիգոր Աւ. Քհնյ. Տամատեան։