Արխիւ
Նոպելեան կոմիտէն 2021 թուականի բժշկական մրցանակը շնորհեց երկու գիտնականներու, որոնցմէ մին հայ է։ Այսպէս, Նոպելեան բժշկական մրցանակի դափնեկիր դարձան Արտեմ Փաթափութեան եւ Տէյվիտ Ճիւլիուս, որոնք ուսումնասիրած են, թէ ինչպէս կենդանի օրկանիզմները կը զգան ջերմութիւնը։
Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Արմէն Սարգսեան, Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետը եւ Ամեն. Ս. Պատրիարք Հայրը ընդունելութեան ընթացքին «Օթէլ տը Ռիւսի»ի մէջ, Հռոմ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Յաճախ խօսելով աշխարհայնացման սպառնացող աղէտին մասին կ՚անդրադառնանք պատուին եւ արժանապատուութեան սրբազան արժէքներու կորուստին՝ գուժելով անոնց անհետացող կարեւոր դերը մեր ներկայ սերունդի կեանքէն ներս:
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Ցուցասրահին կեդրոնը կար արեւմտահայ բանաստեղծ Սիամանթոյի մօր՝ Նազենի Եարճանեանի հարսանեկան զգեստը, որ Հայաստանի Պատմութեան թանգարանին նուիրած են Սիամանթոյի քրոջ՝ Զապէլ Համբարձումեանի ժառանգները:
ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
Տարիներէ ի վեր, գեղեցիկ աւանդութեան եւ օրէնքի վերածուած սովորութեան համաձայն, Հայաստանէն ներս, հոկտեմբերի առաջին կիրակին, յատուկ ձեւով եւ նոյնքան ալ պատշաճ, կը նշուի «Ուսուցիչի օր»ը: Այդ օր, լաւ առիթ է, որ երախտագիտական, շնորհակալական ու մեծարանքի խօսքեր կ՚ուղղեն հանրապետութեան բոլոր հին ու նոր ուսուցիչ-ուսուցչուհիներուն:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մայր մըն էր. գեղադէմ, նոյնքան եւ աւելի խոցուած մայր մը, որ շինծու ժպիտին տակ կը փորձէր սքօղել զինք տոչորող ցաւն ու կսկիծը: Կենդանի մեռելութիւնը քաշկռտող շինծու ժպիտը կ՚ընդդիմանար լքումի ամօթին եւ այդ կեանքի պատիժը ստուերի մը պէս կը բարդուէր վիշտերուն վրայ:
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Ամերիկահայ գրող եւ թատերագիր Ուիլիըմ Սարոյեան 1972 թուականին ճամբորդութիւն մը կատարած է դէպի Մերձաւոր Արեւելքի երկիրներ, ուր հանդիպումներ ունեցած է ինչպէս հայ համայնքի, այնպէս ալ օտար շրջանակներու հետ: Սարոյեան եղած է Լիբանան, Պաղեստին, Սուրիա, այցելած է տարածքաշրջանի նշանաւոր քաղաքներ ու վայրեր:
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
«Արեւմտեան ճակատին նորութիւն չկայ» (All Quiet on the Western Front) բեմադրիչ Լիուիս Մայլսթոնի կողմէ 1930-ականներուն նկարահանուած, Էրիխ Մարիա Ռեմարքի նոյնանուն վէպէն ներշնչուած շարժանկարն է, որու գլխաւոր դերակատարներն են Լիու Այրէս, Լուիզ Ուոլհէիմ, Սլիմ Սամըրվիլ, Ճոն Ուրայ եւ Ռէյմընտ Կրիֆին։ Շարժանկարը արժանացած է երկու Օսքար մրցանակի (լաւագոյն ժապաւէն, լաւագոյն բեմադրիչ)։
Երէկ, Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան Ֆէրիգիւղի Ս. Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ նախագահեց կիրակնօրեայ Ս. Պատարագին, որու ընթացքին իր պատգամը փոխանցեց ներկայ հաւատացեալ ժողովուրդին։
Պատրիարքական Աթոռի բարձր հովանաւորութեան ներքեւ եւ ՀԱՅՃԱՐ-ի նախաձեռնութեամբ կազմակերպուած Պալեաններու ոգեկոչման այս տարի մասնակցեցաւ Իսթանպուլի գլխաւոր քաղաքապետը:
Ամեն. Ս. Պատրիարք Հայրը մատնանշեց փոքրամասնութիւններու անհանգստութիւնը ատելութեան խօսոյթի բերումով՝ մինչդեռ որքան բաղձալի պիտի ըլլար անոնց կողմէ երկրին բերուած նպաստին շեշտուիլը: Էքրէմ Իմամօղլու խոստացաւ գործակիցներուն հետ քննարկել՝ քաղաքի պողոտաներէն մէկուն արքունի ճարտարապետներու անունը տալու հնարաւորութիւնը:
ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ
«Ժողովուրդները՝ որպէս եղբայր, ապագայ երկրագունդը. կրօններն ու մշակոյթները երկխօսութեան մէջ» խորագրեալ միջազգային հաւաքը կը կեդրոնացնէ քրիստոնեայ աշխարհին ուշադրութիւնը: Մարդոց եւ կրօնի վերաբերեալ արդի խնդիրներուն շուրջ հեղինակաւոր կարծիքներու համադրութիւնը կը հարստացնէ լիարժէք համակեցութեան ամրապնդման ուղղեալ յանձնառութիւնները: Ցանկալի ապագայի բազմակողմանի որոնում՝ համատեղ տան նկատմամբ խնամքի լոյսին տակ:
Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսը եւ Ամեն. Ս. Պատրիարք Հայրը Հռոմ կը ժամանեն՝ մասնակցելու համար Սուրբ Էճիտիօ համայնքի տարեկան աւանդական խաղաղութեան աղօթքին, որ նախատեսուած է պատմական «Քոլոսէում»էն ներս:
Վեհափառ Հայրապետը ելոյթով մը հանդէս պիտի գայ՝ հորիզոններու ընդլայնման ձօնուած ֆորումի ընթացքին, որու զեկուցողներու շարքին պիտի գտնուի Moderna-ի համահիմնադիր, ամերիկահայ գիտնական Նուպար Աֆէեան: Նորին Սրբութիւնը Վատիկանի մէջ առանձին հանդիպումներ պիտի ունենայ Սրբազան Պապին, Տիեզերական Պատրիարքին եւ Քենթըրպրիի Արքեպիսկոպոսին հետ:
Ազգային պաշտպանութեան նախարար Հուլուսի Աքար երէկ հեռախօսազրոյց մը ունեցաւ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Պաշտպանութեան նախարար Լոյտ Ճէյմս Օսթինի հետ։ Անգարայի պաշտօնական աղբիւրներու հաղորդումներով, նախարարները ընդգծեցին իրենց կողմէ ընծայուած կարեւորութիւնը՝ երկու երկիրներու միջեւ ռազմական յարաբերութիւններու ամրապնդման նպատակով։
Երէկ, Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ ընդունեց Երեւանի մօտ Շուէտի նորանշանակ դեսպան Փաթրիք Սվենսոնը։ Ողջունելով դեսպանը՝ Վեհափառ Հայրապետը արդիւնաւոր առաքելութեան բարեմաղթանքներ յղեց անոր։
ՏՔԹ. ԶԱՒԷՆ Ա. ՔՀՆՅ. ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ
Սոյն ներածականը յատուկ է հայրենի դասագիրքերու նորամոյծ պատրաստութեանց անփոյթ եւ թերի «չափորոշիչներ» կոչուած անկոչ կշիռին որպէս արձագանգ, նկատի առնելով Երեւանի Պետական համալսարանի յիշեալ դասագիրքին հրատարակութիւնը 45 տարիներ առաջ:
ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
Յանկարծ զրոյցը փոխեց իր սովորական հունը, չես գիտեր ինչպէս:
- Ուրեմն, այդպէ՛ս… պարոն… համաձայնեցանք, - վերջապէս ըսաւ տարիքոտ եւ քիչ մըն ալ նիհարակազմ մարդը, - երկուշաբթի առաւօտ, Աստուած ուզէ, նախ կը մտնէ՛ք տնօրէնի գրասենեակ եւ ապա ձեր դասացուցակը վերցնելէ ետք, կ՚անցնի՛ք ձեր դասարանը…, ձեր գործին…, հ՞ը…եղա՞ւ…:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Արմատներով արցախցի, ամերիկաբնակ արձակագիր՝ Մարգարիտ Տէրանցի հետ ունեցանք հարցազրոյց մը, որուն սղագրութիւնը կը ներկայացնենք ստորեւ:
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Կ՚ապրինք ժամանակաշրջան մը, ուր կը կարծուի, թէ քննադատութեան ժամանակաշրջան է, մինչ այնքան քիչ են մեր օրերուն քննադատները, գրաքննադատները, որոնց կարիքը աւելի քան անհրաժեշտ ու էական է մեր օրերուն:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հիւսիսային պողոտայ եմ. խճողուած է՝ ինչպէս միշտ:
Լուսաւորութեան մէջ փողոցին անըմբռնելի մթութիւն մը կայ. այն մթութիւններէն՝ որ առանց պատճառի խռովք ու վրդովում կը յառաջացնեն մարդու ներաշխարհէն ներս՝ անծանօթ յոյզով մը խեղդելով արդէն իսկ մռայլ հոգիները:
Երեւանի Օփերայի երդիքին տակ սգահանդէս մը տեղի ունեցաւ նորոգ հանգուցեալ երգիչին համար:
Համակիրներու հոծ բազմութիւն մը Հայկոյի դագաղին առջեւ իր վերջին խոնարհումը բերաւ ցաւ ի սիրտ: